Ziya Gökalp Kimdir?

Asıl Adı Mehmet Ziya Gökalp olan Ziya Gökalp 23 Mart 1876 Diyarbakır doğumludur. ‘‘Türk Milliyetçiliğin Babası’’ olarak tanınan yazar, toplumbilimci, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebusan’ da ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekilliği yapmıştır.

Ziya Gökalp Hayatı

1876 yılında Çermik’te dünyaya gelen Ziya Gökalp'in babası Vilayet Evrak Memuru Tevfik Efendi’dir. Annesi dönemin Pirinççizade ailesinden Zeliha Hanım’dır. 

Eğitimine 1886’da doğduğu yer olan Diyarbakır’da Mektebi Rüştiye-i Askeriyye’ ye girmesiyle başlamıştır. Özgürlük düşüncesini Ziya Gökalp’e bu okuldaki hocası Kolağası İsmail Hakkı Bey aşılamıştır. Askeri rüştiyenin son sınıfında okurken babasını kaybetmiştir. Öğrenim hayatına İstanbul’da devam etmek isteyen yazar  maddi imkansızlıktan dolayı bu isteğini gerçekleştirememiştir. 1891’de Diyarbakır’da bulunan İdadi Mülkiye’ nin ikinci sınıfına kaydolmuştur. Son sınıfta öğrenci iken fikirdaşları ile okul çıkışlarında “Padişahım Çok Yaşa” yerine “Milletim Çok Yaşa” diye bağırmaları sebebiyle soruşturma geçirmiştir. Okul süresinin yedi yıla çıkması üzerine 1894’te okuldan ayrılmıştır.

18 yaşında çeşitli sebeplerden dolayı intihar teşebbüsüne kalkışmıştır. Kafasına sıktığı kurşun zor koşullar altında morfinsiz bir ameliyatla çıkarılmıştır. İntihar girişiminden sonra kendini tekrardan okumaya vermiştir. Bu dönemde Ziya Gökalp, birçok eleştiri şiirleri yazmıştır.

1896 yılında Harp Okulu öğrencileri ile birlikte İstanbul’a gitmiştir. Ziya Gökalp veteriner (baytar) okuluna okulun ücretsiz olması sayesinde kaydını yaptırabilmiştir. Öğrenimi sırasında ülkedeki özgürlük hareketine katılmış insanlarla tanışmak için büyük gayretler göstermiştir. Jön Türklerden oldukça etkilenmiştir. İttihat ve Terakki Cemiyetine katılan yazar, “Yasak yayınları okumak ve muhalif derneklere üye olmak” gerekçesi ile 1898 yılında tutuklanmış ve bir yıl cezaevinde kalmıştır. 1900’de serbest bırakılarak Diyarbakır’a sürgüne gönderilen yazar amcasının vasiyeti üzerine Vecihe Gökalp ile evlenmiştir. 

1908 yılına kadar Diyarbakır’da küçük memuriyetlikler yapmıştır. 2. Meşrutiyet’in ilanından sonra İttihat ve Terakkinin Diyarbakır şubesini kurup temsilcisi olmuştur. 1909’da Selanik'te toplanan kongreye Diyarbakır delegesi olarak katılarak  Selanik’teki merkez yönetim kuruluna üye olarak seçilmiştir. Selanik’te kalmayı sürdüren Ziya Gökalp çevresinde bir kültür hareketi yaratmaya çalışmıştır. Lise programlarına sosyal bilimler dersi koydurarak bu disiplinin okullara girmesini öncü olmuştur. İttihat ve Terakki Selanik Şubesi’ni gençlik işleri ile uğraşan kolunun başına geçen Ziya Gökalp, gençlere toplumbilim ve felsefe dersleri vermiştir. 

1912'de derneğin merkezinin İstanbul’a taşınması sebebiyle Ziya Gökalp de İstanbul’a gelmiştir. Düşüncesi Türkçülük etrafında şekillendiren Ziya Gökalp İstanbul’a gelir gelmez Türk Ocağı’nın kurucuları arasında yer almış ve derginin yayın organında çeşitli yazılar yazmıştır. Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’nda yenilmesinden sonra tüm görevlerinden alınarak İngilizler tarafından tutuklanmıştır. Tutuklama sonucunda Malta’ya sürgüne gönderilen Ziya Gökalp 2 yıl sürgün hayatı yaşamıştır. İstanbul’a döndüğünde üniversitede ders vermeye devam etmek istese de bu isteği kabul edilmemiştir. 1923'te Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na atanmıştır ve Ankara'ya gitmiştir. 1924'te kısa süren bir hastalığın ardından dinlenmek için gittiği İstanbul'da 25 Ekim 1924 günü hayatını kaybetmiştir.

Ziya Gökalp Nerelidir?

Ziya Gökalp aslen Diyarbakırlıdır.

Ziya Gökalp Kaç Yaşında Vefat Etmiştir?

Ziya Gökalp 25 Ekim 1924 yılında 48 yaşında iken vefat etmiştir.

Ziya Gökalp Mezarı Nerededir?

Ziya Gökalp’in naaşı İstanbul’da 2. Mahmut Türbesinde bulunmaktadır.

Ziya Gökalp Neden İntihara Teşebbüs Etmiştir?

Ziya Gökalp biyografi incelendiğinde 18 yaşında intihara teşebbüs ettiği görülmektedir. Neden intihara teşebbüs ettiği birçok kez araştırılmış ama nedenine dair net sebep bulunamamıştır. Ziya Gökalp’in ekonomik sıkıntılar, ailesinin evlilik baskıları ve düşünce dünyasında içinden çıkamadığı türlü meselelerden ötürü intihara kalkıştığına dair görüşler bulunmaktadır. İntihar girişimine en güçlü sebep olarak idadideki hocası Dr. Yorgi Efendi’den aldığı felsefe eğitimi ve ailesinin verdiği dini eğitim arasında yaşadığı çatışma da gösterilmektedir.

Ziya Gökalp Hangi Edebiyat Akımının Kurucusudur?

Ziya Gökalp Milli Edebiyatın fikir babası ve modern Türk milliyetçiliğinin kurucusudur. Ziya Gökalp için bazı kaynaklar ‘‘modern anlamda ilk Türk sosyoloğu’’ ifadesini kullanmıştır. Türkçülük akımını ilk kez sosyolojik metotlarla incelemiştir ve sistem haline dönüştürmüştür. Türkçülük akımının gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.

Ziya Gökalp Hangi Fikir Akımını Savunmuştur?

Ziya Gökalp Türkçülük akımının savunucusudur. 

Ziya Gökalp’in Düşünce Yapısı ve Türkçülük Anlayışı

Ziya Gökalp düşünce yapısı Emile Durkheim’ den etkilenerek oluşmuştur. Toplum merkezli, milliyetçi ve merkeziyetçi bir düşünce anlayışına sahip olmaktadır. Düşünce yapısının temelinde Türk toplumunun kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle Batı’dan aldığı bazı değerleri kaynaştırarak bir senteze ulaşma çabası mevcuttur. Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak diye özetlediği bu yaklaşımının kültürel öğesi Türkçülük, ahlaki öğesi de İslamcılıktır. Ziya Gökalp uluslararası kültürün yapıcı öğesinin ulusal kültürler olduğunu savunmuştur. Ziya Gökalp’e göre Türkçülük Türk milletini yükseltmek demektir. Türkçülüğün oluşumunu anlamak için millet oluşumunu anlamak gerekmektedir.

Atatürk Ziya Gökalp'in Hangi Fikrinden Etkilenmiştir?

‘‘Fikirlerimin babası Ziya Gökalp’dir’’ diyen Atatürk, Ziya Gökalp’in ulusçuluk anlayışından etkilenmiştir.

Ziya Gökalp Sosyolojiye Katkıları Nelerdir?

Ziya Gökalp Türkiye sosyolojisinin temelini oluşturmuştur. Türk toplumunun sosyoloji ile tanışmasını sağlamıştır. 2. Meşrutiyet’ten itibaren Türkçülük akımının doğuşuna öncülük etmiştir.

Ziya Gökalp Hangi Dönem Yazarıdır?

Ziya Gökalp Milli Edebiyat dönemi yazarı olmaktadır.

Ziya Gökalp Edebi Kişiliği

Genç Kalemler dergisinde yayımlanan Turan şiiri Turancılık düşüncesini benimsediğini ortaya koyan Ziya Gökalp, bu hareketin aynı zamanda öncüsü olmaktadır. Milli Edebiyatın fikir temeli yazar sayesinde atılmıştır. Türkçülük düşüncesini sistemleştirerek eserlerinde işlemiştir. Düşüncelerini açıklamak için edebiyatı ve şiiri araç olarak görmüştür. 

Bir dönem aruza yer verse de genelde hece ölçüsü kullanmıştır. Toplum için sanat anlayışı ile eserler ortaya koymuştur. Eserlerinde dili oldukça sade ve sanatlı söyleyişten uzak olmuştur. Lirizmden uzak didaktik şiirler yazmıştır. Dile fazlaca önem vermiştir. Batı dillerinden alınan sözcüklerin yerine Türkçe yeni sözcükler bulmuştur. Türkçe karşılığı olan Arapça ve Farsça sözcüklerin atılması gerektiğini savunmuştur. Halk diline yerleşmiş olanları “Türkçeleşmiş Türkçe” olarak kabul etmiştir. 

Ziya Gökalp Eserleri

Ziya Gökalp şiir kitapları:

• Kızıl Elma
• Yeni Hayat
• Altın Işık
• Şaki İbrahim Destanı

Ziya Gökalp’in diğer eserleri:

• Türkçülüğün Esasları (araştırma)
• Limni ve Malta Mektupları (mektup)

Ziya Gökalp makaleleri:

• Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak (makale)
• Türk Töresi
• Doğru Yol 
• Türk Medeniyet Tarihi 
• Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler (ölümünden sonra)
• Hars ve Medeniyet
• Felsefe Dersleri (2006 yılında bulunmuştur)
• Kuğular

Ziya Gökalp Kaç Tane Kitap Yazmıştır?

Ziya Gökalp kitapları 12 tanedir.

Ziya Gökalp En Önemli Eserleri Nelerdir?

Ziya Gökalp eserleri içerisinde en önemli eserleri şu şekilde sıralanmaktadır:

• Türkçülüğün Esasları
• Kızıl Elma
• Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak
• Altın Işık

Ziya Gökalp’ in İlk Kitabı Hangisidir?

Ziya Gökalp’ in ilk kitabı 1914 yılında yayımlanan ‘‘Kızıl Elma’’ isimli şiir kitabıdır.

Ziya Gökalp’in Yazıları Hangi Dergilerde Yayımlanmıştır?

Ziya Gökalp’in yazıları birçok dergide yayımlanmıştır. Bu dergilerden bazıları şu şekilde sıralanmaktadır:

• Yeni Mecmua
• Genç Kalemler
• Küçük Mecmua
• Türk Yurdu
• İslam Mecmuası
• Halka Doğru Mecmuası
• Muallim Mecmuası
• Şair Mecmuası