Tevfik Fikret Kimdir?

tevfik-fikret

 

Tevfik Fikret 24 Aralık 1867 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiş ve didaktik ve epik şiir türlerinde eserler vermiştir. Şair kimliğiyle ön plana çıkan Türk yazarın tarih ve inceleme türlerinde yazıları da edebiyat dünyasında yer almaktadır. Servet-i Fünun topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, idealist ve devrimci yanıyla Atatürk başta olmak üzere döneminde birçok aydını fikirleriyle ve faaliyetleri ile etkilemiştir. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öncü isimlerden birisi olmaktadır. 

 

Tevfik Fikret Hayatı

24 Aralık 1867 yılında İstanbul’un Kadırga semtinde dünyaya gelmiştir. Tevfik Fikret’in gerçek adı Mehmet Tevfik olmaktadır. Babası Hüseyin Efendi annesi ise Hacı Hatice Refia Hanım’dır. 12 yaşında annesini kaybeden yazar öksüz kalmıştır. Babası da Arabistan’a sürgüne gönderilince kız kardeşi ve Tevfik Fikret’in bakımını anneannesi ve büyük yengesi üstlenmiştir.19 yıl sürgün hayatı yaşayan babası sürgünden dönemeyip vefat etmiştir.

Aksaray’da bulunan Mahmudiye Valide Rüştiyesinde öğrenim hayatına başlayan Tevfik Fikret, çok dindar bir ortamda yetişmiştir. Öğrenim gördüğü okulu 93 Harbi yenilgisinden sonra Rumeliden İstanbul’a gelen göçmenlere tahsis edilince öğrenimine Galatasaray Sultanisi’nde devam etmiştir.Tevfik Fikret’in bu okula girişi hayatında bir dönüm noktası olmuştur. 11 yıl öğrenim gördüğü bu okulda devrin önemli edebiyatçılarından Recaizade EkremMuallim NaciMuallim Feyzi gibi seçkin öğretmenlerin öğrencisi olmuştur. Şiir yazmaya lise yıllarında başlayan Tevfik Fikret, yazdığı ilk şiiri öğretmenlerinin teşviki ile gazel tarzında ve Nazmi mahlasıyla yazmıştır. Yazar öğrenimini 1888 yılında birincilikle bitirmiştir.

1888 yılında Hariciye Nezareti İstişare Odası’nda katip olarak işe başlayan Tevfik Fikret, kısa süre sonra geçtiği Maarif Mektûbî Kalemi görevinden bir yıl daha dolmamışken istifa ederek ayrılmıştır. Sadaret Mektûbî Kalemi’nde de kısa soluklu çalıştıktan sonra 1889 yılında İstişare Odası’nda yeniden muavin olarak göreve başlamıştır. Bu görevinin dışında Yüksek Ticaret Okulunda Fransızca ve Türkçe dersleri vermiştir.

Dayısının 15 yaşında olan kızı Nazime Hanım ile 1890 yılında dünya evine girmiştir. Tevfik Fikret eşi Nazime Fikret ile birlikte dayısının evinde yaşamaya başlamıştır. Bir süre şiirle meşgul olmayan Tevfik Fikret İsmail Safa'nın yönettiği Mirsad dergisinde "Bahar" şiirini yayınlayarak suskunluğunu bozmuştur.

1892 yılında  Osmanlı Lisanı Öğretmenliği sınavını kazanarak Mekteb-i Sultânî’ye atanmıştır. Türkçe öğretmeni olarak göreve başladığı okulda Muallim Naci' nin vefatı üzerine edebiyat öğretmeni olarak çalışmaya devam etmiştir. Hükûmetin memur maaşlarına uyguladığı kesintiden dolayı tepki olarak 1895 yılında okuldan ayrılmıştır. Bir süre kendi kabuğuna çekilen Tevfik Fikret’in 1895'te bir bilim dergisi olan Servet-i Fünûn'un sahibi Ahmet İhsan ile tanışması suskunluğunun sona ermesine sebep olmuştur. Dergi, Tevfik Fikret yönetimi ile çıkmaya başladığı 256. sayısından itibaren bir edebiyat dergisi hâline gelmiştir. Şair, 1895 yılında oğlu Halûk'un doğumuyla birlikte baba olmuştur. O dönemde sanat hayatının en verimli devresini yaşayan yazar şiirlerini "Mehmed Tevfik" yerine "Tevfik Fikret" olarak yayımlamaya başlamıştır.

1896 yılı sonlarında Robert Koleji’nde Türkçe dersleri vermeye başlayan yazar okul dışında kalan zamanını tümüyle dergiye ayırmıştır. Dostu İsmail Safa’nın evinde okuduğu Abdülhamit karşıtı bir şiir gözaltına alınmasına sebep olmuştur. 1900 yılında büyük bir ilgiye maruz kalan ilk kitabı "Rübab-ı Şikeste (Kırık Saz)" adlı eserini yayınlayan Tevfik Fikret Ahmet İhsan ile dergi yönetiminde anlaşamayınca ertesi yıl topluluktan ayrılmış ve sadece Robert Koleji’nde öğretmenlik yapmaya devam etmiştir. Tevfik Fikret’ten sonra Servet-i Fünûn yönetimini Hüseyin Cahit üstlenmiştir. Birkaç ay sonra Servet-i Fünûn, Hüseyin Cahit'in Fransız İhtilali üzerine yazdığı bir çevirisi yüzünden kapatılmış ve grup tamamen dağılmıştır.

Tevfik Fikret hayatı incelendiğinde şairin sürekli bir suskunluk dönemi içerisine girip çıktığı görülmüştür. Yazar, iinziva düşüncesini gerçekleştirmek için Kadırga'daki konağın satışından elde ettiği parayla Rumelihisarı'nda kendi çizdiği bir ev yaptırmıştır. Eşi ve oğlu ile birlikte eve yerleşen şair toplumla arasına bir mesafe koyabileceği aynı zamanda mesleğine devam edebileceği, ülkenin gidişatını uzaktan izleyip eser üretebileceği bu eve Tevfik Fikret Aşiyan adını vermiştir. Tevfik Fikret için millet, din, tarih, kahramanlık gibi kavramlar artık anlamsızlaşmaya başlayınca  Tevfik Fikret "Tarih-i Kadîm" şiirini din ve tarihe karşı yazmıştır. 2. Meşrutiyet yazarın suskunluk döneminden çıkmasına etki etmiştir. Meşrutiyet’in ilanından sonra çeşitli görevlerde bulunan yazar 19 Ağustos 1915 yılında 48 yaşında vefat etmiştir.

 

Tevfik Fikret Nerelidir?

Aslen Çankırılı olan Tevfik Fikret, annesi tarafından Rum’dur. Annesi Yunan ayaklanmasında Osmanlı’ya sığınmış olan bir Rum göçmenidir.

 

Tevfik Fikret Ölüm Tarihi Nedir?

Tevfik Fikret 19 Ağustos 1915 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.

 

Tevfik Fikret’in Mezarı Nerededir?

Tevfik Fikret’in naaşı İstanbul’un Eyüp ilçesindeki aile mezarlığına defnedilmiştir.

 

Tevfik Fikret Hangi Dönem Yazarıdır?

Tevfik Fikret Servet-i Fünun Dönemi yazarı olmaktadır.

 

Tevfik Fikret Hangi Akımdan Etkilenmiştir?

Tevfik Fikret, parnasizm akımından etkilenmiştir. Parnasizm akımı şiirde realizm demektir. 

 

Tevfik Fikret Sanat Anlayışı Nedir?

Tevfik Fikret sanat anlayışı ‘‘sanat için sanat’’ ilkesidir.

 

Atatürk Tevfik Fikret İçin Ne Söylemiştir?

Atatürk, Tevfik Fikret hakkında şu cümleleri kurmuştur: ‘‘ Efendim, efendim, anlamadım, ne dediniz? Fikret büyük bir şair değil miydi? O, karanlıklar içinde bir nur gören ve halkı o nura doğru götürmeye çalışan Fikret bu feryadı koparırken sizler nerelerdeydiniz? Niçin içinizden kimse onun gibi feryat etmedi? Ben Fikret'e yetişemedim, onun sohbetinden istifade edemedim. Kendimi bedbaht sayarım. Fakat onun bütün eserlerini okudum, birçoğu da ezberimdedir. O hem büyük şair, hem de büyük insandır. Efendiler! Zaten parmakla gösterilecek kadar az olan büyük adamlarımızı küçültmeye kalkışmayalım.’’ demiştir. 

 

Tevfik Fikret Edebi Kişiliği

Tevfik Fikret edebi kişiliği incelendiğinde Servet-i Fünûn dergisi vasıtasıyla yeni edebi hareketin başlatılmasında liderlik vasfı üstlenmiştir. Sanatı ile aynı düzeyde bir seyir gösteren şairin  bu dönemde kaleme aldığı şiirleri konuları ile dikkat çekmektedir. Kendinden önceki üstâdlarının çizmiş olduğu yolda yeni ve farklı bir oluşum gerçekleştirmiştir.

Servet-i Fünun döneminde fazlasıyla gelişim gösteren ve yenilenen manzum hikaye özellikle sosyal konuların aktarılmasında önemli bir tür haline gelmiştir. Tevfik Fikret manzum hikayeleri ile bu türün önemli iki temsilcisinden birisi olmuştur.

Tevfik Fikret sanat anlayışı dört ana başlık altında incelenmektedir. Bu ana başlıklar  kronolojik olarak şu şekilde sıralanmaktadır:

 
  • Servet-i Fünun Öncesi Dönem: Bu dönemde şair klasik tarzda şiirlerle sanat yaşamına adım atmıştır. Tevfik Fikret bu dönemde hocaları Muallim Naci ve Muallim Feyzi’nin etkisinde kalmıştır.
  • Servet-i Fünun Dönemi: Derginin başına geçtikten sonra yazdığı şiirleri bu dönemde değerlendirilmektedir. Tevfik Fikret bu dönemde yavaş yavaş karamsar, umutsuz bir ruh haline bürünmüştür. Gerçeklerden kaçmaya, kaçtığı gerçekleri farklı bir düzlemde yeniden yorumlamaya, ülkü değerleri sorgulamaya başlamıştır.
  • İkinci Meşrutiyet’e Kadar: Servet-i Fünun dağılınca Tevfik Fikret’in inziva dönemine girdiği dönemdir. 
  • İkinci Meşrutiyet Sonrası: Abdülhamit’in devrilmesine fazlasıyla sevinen Tevfik Fikret’in geleceğe dair umut çiçeklerinin açmaya başladığı dönemdir.
 

Tevfik Fikret Eserleri

Tevfik Fikret eserleri ve türleri şu şekilde sıralanmaktadır:

  • Rübab-ı Şikeste 
  • Haluk'un Defteri 
  • Rübabın Cevabı 
  • Şermin 
  • Tarih-i Kadim 
  • Son Şiirler

 

Tevfik Fikret romanları bulunmamaktadır.

 

Tevfik Fikret En Önemli Eserleri 

Tevfik Fikret en önemli eserleri arasında Haluk’un Defteri, Şermin, Hasta Çocuk, Rübab-ı Şikeste yer almaktadır.

 

Tevfik Fikret Kaç Tane Eser Yazmıştır?

Tevfik Fikret 5 tane eser yazmıştır.

 

Tevfik Fikret Şiirlerinin Özellikleri Nelerdir?

Tevfik Fikret şiir yapısına ve dizeye olağanüstü hakimiyeti, Türk şiirinde yeni olan biçimleri mükemmel şekilde kullanması ile Türk şiirinin en büyüklerinden kabul edilen şair arasında yer almaktadır. Şiirlerinde hayal-hakikat zıtlıkları ustalıkla işlenmiştir. Şiirlerinde toplumdan kaçma, hayale sığınma, hayattan nefret gibi konular edebi değer haline dönüşmüştür. Şiirlerinde ağır, ağdalı ve süslü, örtük bir dil kullanmıştır. Şairin aşk şiirleri az bulunmaktadır. Şairin tabiat şiirlerinde ressamlığının etkisi fazlasıyla hissedilmektedir. Tevfik Fikret şiir anlayışı yazarın eserlerini yazdığı dönemler ile şekillenmektedir. 

Aruzu Türkçenin söyleyiş ahengini bozmadan başarıyla kullanmıştır. Anlamı birden çok beyitte tamamlayarak şiire konuşma dilinin girmesini sağlamıştır.Eski nazmın müstezadını genişleten yazar aruzu imaleden ve ziyaftan kurtarmıştır. Türk dilini aruza başarıyla uygulayan şair olarak anılmaktadır.

 

Tevfik Fikret’in En İyi Şiiri Nedir?

Tevfik Fikret şiirleri içerisinde en iyi şiiri ‘‘Sis’’ şiiri olmaktadır.. Sis, II. Abdülhamit dönemi İstanbul'una duyulan nefretin şiiri olarak bilinmektedir.  Rücu şiiri ise Tevfik Fikret için bir geri dönüş şiiri olmaktadır. Yazar Sis şiirinde söylediklerini Rücu şiirinde geri almıştır.

 

Tevfik Fikret İlk Şiir Kitabı

Tevfik Fikret ilk şiir kitabı Rübab-ı Şikeste’dir.

 

Tevfik Fikret’in Şermin Adlı Eserinin Önemi Nedir?

Tevfik Fikret’in Şermin adlı eseri yazarın son eseri olmaktadır. Eser Türk Edebiyatında ilk eğitsel çocuk kitabı özelliğini taşımaktadır. Eser hece ölçüsü ile kaleme alınmıştır.

 

Tevfik Fikret Hakkındaki Kitaplar

Tevfik Fikret biyografi ve Tevfik Fikret eserleri hakkında bilgi alınabilecek birçok yazar tarafından yazılmış birden fazla eser bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanmaktadır:
  • Selçuk Atay, Tevfik Fikret- Göstergesel Bir Okuma Denemesi, Akçağ Yayınları
  • Mehmet Kaplan, Tevfik Fikret, Dergah Yayınları
  • Hasan Akay, Tevfik Fikret, Şule Yayınları
  • İsmail Parlatır, Tevfik Fikret, Akçağ Yayınları
  • İsmail Parlatır, Tevfik Fikret, Dil ve Edebiyat Yazıları, TDK Yayınları
  • Ahmet Özdemir, "Tevfik Fikret, Hayatı, Sanatı, Eserleri", Boğaziçi Yayınları



 

Etiketler: Tevfik Fikret, Tevfik Fikret kimdir, Tevfik Fikret hayatı, Tevfik Fikret edebi kişiliği, Tevfik Fikret eserleri
Kasım 01, 2022
Listeye dön
cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR
Çerez Kullanımı