Halide Edip Adıvar Kimdir?

Halide Edip Adıvar, Cumhuriyet Döneminde roman, hikaye, anı, tiyatro şiir gibi birçok türde eserler vermiştir. Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren yazarlar arasında olan Halide Edip Adıvar biyografisi içinde çağının tanığı, öncüsü ve memleket edebiyatçısı olarak anılmaktadır. Halide Edip Adıvar Türk roman yazarı, eğitimci, siyasetçi, akademisyendir.

 

Halide Edip Adıvar Hayatı

1884 İstanbul doğumlu Halide Edip’in babası 2. Abdülhamid’in Ceb-i Hümayun Başkatiplerinden Mehmet Edip Bey, annesi Bedirfem Hanım’dır. Küçük yaşta annesini kaybeden yazarın çocukluğu ileri yaşlarda sanat hayatında önemli tesirleri olarak anneannesinin yanında geçmiştir.

Üsküdar Amerikan Kız Kolejinin ilk öğrencilerinden olmaktadır. Rıza Tevfik Bölükbaşı’ndan edebiyat ve felsefe, Salih Zeki’den matematik dersleri almıştır. Koleji bitirdikten sonra ilk evliliğini matematik öğretmeni Salih Zeki Bey ile yapmıştır.

İlk yazılarını "Halide Salih" takma adıyla Tanin Gazetesinde yayımlamıştır. Balkan Savaşı dönemlerinde çeşitli hastanelerde çalışmıştır. 31 Mart Olayları sürecinde çocukları ile birlikte Mısır’a gitmiştir. Ayaklanma bastırıldıktan sonra tekrar çocukları ile yurda dönmüştür.

Halide Edip Adıvar hayatı kısaca kadınların toplumsal yaşama katılması ve eğitilmesi için çalışmakla ve halkın içyüzünü yansıtmakla geçmiştir. Öğretmenlik, müfettişlik, milletvekilliği ve akademisyenlik yapmıştır. Halide Edip Adıvar milli mücadele sürecine fiilen katılmış ve Kızılay hastanelerinde görev yapmıştır. İzmir’in İşgalinden sonra birçok mitinglere konuşmacı olarak katılmıştır. 

Halide Edip Adıvar Atatürk ile yaşadığı siyasi düşünce ayrılıkları yüzünden eşi Adnan Adıvar ile 1925 yılında yurt dışına gitmiştir. Yurt dışında çeşitli ülkelerinde çeşitli üniversitelerde faaliyetlerde bulunmuştur. Atatürk’ün ölümünden sonra tekrar yurda dönüş yapmış ve 9 Ocak 1964 yılında vefat etmiştir.

 

Halide Edip Adıvar Ne Zaman Ölmüştür?

Halide Edip Adıvar, 9 Ocak 1964 yılında İstanbul’da evinde vefat etmiştir.

 

Halide Edip Adıvar Özellikleri Nelerdir?

Halide Edip Adıvar 1919 yılında İstanbul halkını ülkede yaşanan işgallere karşı harekete geçirmek için yaptığı etkili konuşmalar ile tanınmıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında cephede Mustafa Kemal ile birlikte görev yaparak rütbe alan sivil olarak zihinlere kazınmış savaş kahramanıdır. Halide Edip Adıvar özellikleri arasında en bilineni eserlerinde kadınların toplum içindeki konumuna ve eğitilmesine özellikle yer veriyor olmasıdır. Kadın hakları savunuculuğu yapmıştır. Milli Edebiyat Döneminin tanınmış ilk kadın romancısı ve hikayecisidir.

 

Halide Edip Adıvar Hangi Dönem Yazarıdır?

Halide Edip Adıvar hangi dönem yazarı olduğunu eserlerinden tahmin etmek mümkün olmaktadır. Eserleri dönemin aynası rolündedir. Halide Edip Adıvar 2. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemi yazarıdır.

 

Halide Edip Adıvar Hangi Edebi Akımdan Etkilenmiştir?

Halide Edip Adıvar, Türkçülük akımından etkilenmiştir. Bazı eserlerinde romantizm ve realizm akımlarının etkisi de görülmektedir.  

 

Halide Edip Adıvar Sanat Anlayışı Nedir?

Halide Edip Adıvar sanat toplum içindir anlayışını benimsemiştir.

 

Halide Edip Adıvar Kimlerden Etkilenmiştir?

Halide Edip Adıvar hayatı ve eserleri üzerinde birçok şairin etkisi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde listelenmektedir:

• Ziya Gökalp
• Rıza Tevfik Bölükbaşı
• Emile Zola
• William Shakespeare
• Salih Zeki

 

Halide Edip Adıvar Edebi Kişiliği

Halide Edip Adıvar Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında gerçekçi roman yazarı öncülerinden kabul edilmektedir. Romanlarında ve hikayelerinde tasvirleri oldukça başarılı işlemiştir. İlk romanlarında kadın psikolojisini anlatmıştır. Teknik yönden çok başarılı olmayan romanları, işlediği konular sayesinde popüler olup okunmasını sağlamıştır. Sade bir dille eserler kaleme alan yazarın pürüzlü, özentisiz bir üslubu vardır. Eserlerinde romantizmden realizme geçiş açıkça görülmektedir.

 

Halide Edip Adıvar Eserleri

Halide Edip Adıvar romanları:

• Heyula
• Raik’in Annesi
• Seviye Talip
• Handan
• Yeni Turan
• Son Eseri
• Mevud Hüküm
• Ateşten Gömlek
• Vurun Kahpeye
• Kalp Ağrısı
• Zeyno’nun Oğlu
• Sinekli Bakkal
• Yolpalas Cinayeti
• Tatarcık
• Sonsuz, Panayır
• Döner Ayna
• Akile Hanım Sokağı
• Kerim Ustanın Oğlu
• Sevda Sokağı Komedyası
• Çaresaz
• Hayat Parçaları

 

Halide Edip Adıvar öyküleri:

• İzmir’den Bursa’ya
• Harap Mabetler
• Dağa Çıkan Kurt

 

Halide Edip Adıvar anıları:

• Türk’ün Ateşle İmtihanı
• Mor Salkımlı Ev

 

Halide Edip Adıvar tiyatro eserleri: 

• Kenan Çobanları
• Maske ve Ruh

 

Halide Edip Adıvar En Önemli Eserleri Nelerdir?

Halide Edip Adıvar eserleri içerisinde en önemli eserlerinden bazıları şunlardır:

• Yolpalas Cinayeti
• Sinekli Bakkal
• Tatarcık
• Vurun Kahpeye
• Sonsuz Panayır
• Ateşten Gömlek
• Türk’ün Ateşle İmtihanı
• Mor Salkımlı Ev
• Seviye Talip
• Tatarcık
• Harap Mabetler

 

Halide Edip Adıvar’ın İlk Eseri Nedir?

Halide Edip Adıvar romanları içerisinde ilk romanı 1909 yılında Musavver Muhit’te tefrika edilen "Heyula"dır. Halide Edip Adıvar hikayeleri içerisinde ilk öykü kitabı da 1911 yılında yayımlanan "Harap Mabetler" dir.

 

Halide Edip Adıvar’ın Kaç Tane Eseri Vardır?

Halide Edip Adıvar eserleri toplamda 30 tane olmaktadır.

 

Halide Edip Adıvar En Önemli Romanı Hangisidir?

Dönemine ayna tutmasıyla bilinen Halide Edip Adıvar önemli eserleri sayısı fazladır. Bunların içerisinden en önemli romanı "Sinekli Bakkal"dır. Kitaplaştıktan sonra eser satış rekoru kırmıştır. Roman Paris’te yazılmıştır. "The Clown and His Daughter (Soytarı ile Kızı)" adıyla Londra’da yayımlanan eser, Türkiye'de 1935-1936 yılları arasında Haber gazetesinde "Sinekli Bakkal" adıyla tefrika edilmiştir.

 

Halide Edip Adıvar Romanlarının Özellikleri Nelerdir?

Romanlarında o güne kadar işlenmemiş ikinci plana atılmış kadınları işlemiştir. Roman baş kahramanları genelde kadınlar olmaktadır. Oluşturduğu kadın kahramanların en önemli özellikleri güçlü karaktere sahip olmalarıdır. Romanlarında karakterler bulunduğu çevreye göre konuşmaktadır. Romanları konuşma dili ile yazılmıştır. Romanlarında imla kurallarına uymamaktadır.

Romanlarını 3 döneme ayıracak olursak:

• İlk dönem: Bireysel konular ve kadın psikolojisi
• İkinci dönem: Milli Mücadele yılları
• Üçüncü dönem: Kurtuluş Savaşı sonrası toplumsal ve sosyal konular  

 

Halide Edip Adıvar’ın Sinemaya Uyarlanmış Eserleri Nelerdir?

Halide Edip Adıvar kitapları içerisinde sinemaya uyarlanan eserleri bulunmaktadır. Bu eserlerin isimleri şu şekildedir:

• Ateşten Gömlek
• Sinekli Bakkal
• Vurun Kahpeye
• Yol Palas Cinayeti
• Döner Ayna

 

Halide Edip Adıvar Şiirlerinin Özellikleri Nelerdir?

Halide Edip Adıvar şiirlerinde kazanılan mücadeleleri heyecan dolu bir üslupla kaleme almıştır. Kadının iç dünyasını anlatan, aşkı anlatan mensur şiirleri de bulunmaktadır. Şiirlerinin bir kısmını "Harap Mabetler" kitabında toplamıştır.

 

Halide Edip Adıvar’ın Eserleri Nerede Yayımlanmıştır?

Halide Edip Adıvar eserleri birçok yerli ve yabancı gazete ve dergilerde yayımlanmıştır. Bu dergi ve gazetelerin bazıları şu şekilde listelenmektedir:

• Türk Yurdu Dergisi
• Tanin Gazetesi
• Akşam Gazetesi
• Vakit Gazetesi
• İkdam Gazetesi
• Hakimiyet-i Milliye Gazetesi
• Mehasin Dergisi
• Aşiyan Dergisi
• Demet Dergisi
• Yeni Mecmua
• Doğu
• Son Telgraf
• Yeni Turan
• Şehbal
• The Nation
• The Yale Review
• The Times

 

Halide Edip Adıvar’ın Aldığı Ödüller 

Halide Edip Adıvar 1942 yılında CHP roman ödülünü "Sinekli Bakkal" romanı ile kazanmıştır. 

      Halide Edip Adıvar 2. Abdülhamit tarafından Şefkat Nişanı ödülünü John Abbot’dan yaptığı 

      The Mother çevirisi ile almıştır.

 

Halide Edip Adıvar Savaş ve Milli Mücadele Yılları

Halide Edip Adıvar Balkan Savaşı döneminde cephede hastanelerde görev almıştır. Batı’ya olan güveni kaybeden yazar, Türk kadınını destekleyen cemiyet kurmuştur. 1. Dünya Savaşı döneminde Lübnan ve Suriye’de okul ve yetimhaneler açmıştır. Bu dönemde Adnan Adıvar ile evlenmiştir. Yazar "Kenan Çobanları" eserini bu dönemde vermiştir.

1919 yılında İzmir’in işgali üzerine İstanbul’da mitinglerde konuşmacılık yapmıştır. 1920’de İstanbul işgal edilince Anadolu’da Milli Mücadele’ ye fiilen katılmıştır. Milli Mücadele’ yi yazılarıyla ve konuşmaları ile desteklemiştir. 

Halide Edip Adıvar Kurtuluş Savaşı cephelerinde Mustafa Kemal ile birlikte yan yana savaşmıştır. Halide Onbaşı kimdir? Halide Onbaşı Milli Mücadele Dönemi’nde Halide Edip Adıvar’ a cesaretinden dolayı verilen rütbedir. Adıvar, bu rütbe sayesinde sivil olarak rütbe alan ilk kişi olmuştur.

 

Halide Edip Adıvar’ın Siyasi Görüşleri

Siyasi duruşu ve fikirleri ile her dönem çevresi tarafından rahatsızlık duyulmuş, hayatı sürgünlerle ve idam kararları ile geçmiştir. Ancak bunların hiçbiri onu duruşundan ve fikirlerinden döndürmemiştir. Mustafa Kemal ile cephede beraber omuz omuza savaşan yazar siyasi görüşlerinden dolayı fikir ayrılığı yaşamıştır. Şeyh Sait isyanı ve Mustafa Kemal’e yapılan suikast sonucu eşinin de içinde bulunduğu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. İstiklal Mahkemelerinin verdiği kararla eşi ve Halide Edip Adıvar hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştır. Karı koca bu durumu fark edince yurt dışına kaçmıştır. Bir dönem Amerikan Mandasını savunmuş ve bundan dolayı çok eleştiri almıştır.

1950 yılında Demokrat Parti’den listesinden bağımsız İzmir milletvekili seçilmiştir.

 

Halide Edip Adıvar Hakkında İlginç Bilgiler

Dik duruşu, keskin dili ve cesur karakteri sayesinde Halide Edip Adıvar hakkında ilginç bilgiler ile karşılaşmak oldukça mümkündür.

 

Halide Edip Adıvar Hayatını Anlatan Kitaplar

Halide Edip Adıvar hakkında bilgi veren kitaplar kaleme alan yazarlar edebiyat sahasında fazlasıyla bulunmaktadır. Bunlar içerisinde Halide Edip Adıvar hayatını anlatan kitaplar bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• İnci Ergünün, Halide Edip Adıvar, Dergah Yayınları
• İpek Çalışlar, Halide Edip, Yapı Kredi Yayınları
• Selda Erkan, Halide Edip Adıvar, Siyah Beyaz Yayınları