8 Mart Dünya Kadınlar Günü, “kadın hakları”na dair farkındalık yaratmak ve toplumsal yaşamda eşitlik fikrine vurgu yapmak üzere her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. 8 Mart vesilesiyle okunabilecek, edebiyattan politika ve kurama değin farklı alanlarda kaleme alınmış 8 kitabı Saliha Ulusoy ve Gökçe Şenoğlu sizler için derledi:
Suat Derviş, Çılgın Gibi:
1903 yılında doğan Suat Derviş, Türk edebiyatının en önemli kadın yazarları arasındadır. Kadın hakları konusundaki mücadelesiyle de tanınan Derviş’in Çılgın Gibi romanı, kadın baş kahraman Celile’nin hikâyesi çerçevesinde hem kadın erkek ilişkisine dair bir tahlil hem de dönemin toplumsal yaşamına bir bakış sunuyor. Derviş bu romanda, Ercan Kesal’ın ifadesiyle “aşkın masumluğundan kopmasını, aldatmanın insanda yarattığı haz ve pişmanlığı, mutluluğun her halükârda elde edilemeyişi”ni ince ince işliyor. Çılgın Gibi - Suat Derviş
Feyza Altun, Kadının Fenni:
Bir aktivist ve kadın hakları savunucusu olan, avukat kimliği ile öne çıkan Feyza Altun, Türkiye’de kadın hakları denince akla gelen ilk isimlerden. Bu alanda kaleme aldığı Kadının Derdi, Kadının Fenni, Kadının Erki ve Sınırda Üç Kadın kitapları, geçmiş yıllarda İnkılâp Kitabevi etiketiyle okuyucusuyla buluştu. Feyza Altun, Kadının Fenni kitabında, sırf “kadın” olduğu için susturulan, yok sayılan, söz alamayan kadınları unutmuyor; “Hiçbir şeye alışmayın” diyor. Kadınların çarpıcı hikâyelerini okurken üzülecek, belki sinirleneceksiniz ama bir şeylerin de farkına varacaksınız. “Benim başıma gelmez” dediğiniz olaylarla karşı karşıya kaldığınızda ise Altun’un bu kez avukat kimliğiyle karşınıza çıkıp size yol gösterdiğini göreceksiniz. Kadının Fenni - Feyza Altun
Ursula K. Le Guin, Karanlığın Sol Eli:
Bilimkurgu klasikleri arasında yer alan Karanlığın Sol Eli, cinsel kimliğin bir statü ya da güç sembolü olmadığı Kış adlı gezegende geçer. Dünya’ya da hayli benzeyen bu gezegende yaşayan çift cinsiyetli bireylerin hikâyesi üzerinden cinsiyet kavramını sorgulayan roman, bilimkurgu türünün en önemli ödüllerinden Hugo ve Nebula’yı da kazanmış ve pek çok dünya diline çevrilmiştir. Karanlığın Sol Eli - Ursula K. Le Guin
Margaret Atwood, Damızlık Kızın Öyküsü:
Kanadalı yazar, şair ve eleştirmen Margaret Atwood, belki de distopya kavramını en güzel işleyen kadın yazar. Erkek egemen toplum kültürlerini sert ve etkileyici distopyalarıyla eleştiren Atwood’un bir başyapıt niteliğindeki Damızlık Kızın Öyküsü isimli kitabı; kadın haklarının bugünkü halinin tam tersine döndüğü bir evrende, okuyucusuna bir tokat gibi çarpan gerçeği, en açık hali ile dile getiriyor. Tek suçları kadın olmak olan bu karakterlerin yaşadıkları, okuru derinden sarsıyor. Damızlık Kızın Öyküsü - Margaret Atwood
Clarissa P. Estes, Kurtlarla Koşan Kadınlar:
Psikanalist kimliğiyle öne çıkan şair ve yazar Clarissa Pinkola Estes’in Kurtlarla Koşan Kadınlar’ı, kadınların içsel yaşamları konusunda önemli bir çalışma ve klasik olarak yıllardır değerini koruyor. Özet olarak, kadın cinsinin doğasında bulunan sınırsız güç ve yaratıcılığı, kurtların doğal yabanıllığı ile özdeşleştiren Estes, “masallar” aracılığıyla kadın zihninin derinliklerine iniyor ve çarpıcı bölümlerin ardından gelen analizleriyle, toplumbilimi alanına ilgi duyan her okurun mutlaka kütüphanesinde bulunması gereken bir şahesere imza atıyor. Kurtlarla Koşan Kadınlar - Clarissa P. Estes
Orhan Bahtiyar, Jale İnan / Bir Bilim Kadını Romanı:
Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan’ın ilham veren hayat hikâyesi, Orhan Bahtiyar’ın çağdaş anlatısıyla Bir Bilim Kadınının Romanı’nda kendisine yer buluyor. Oğuz Atay’ın hocası Mustafa İnan’ın yaşamını anlattığı klasikleşmiş eseri Bir Bilim Adamının Romanı’nın izinden giden yapıt, Jale İnan’ın genç kuşaklarca tanınmasına da katkı sunuyor. Orhan Bahtiyar - Jale İnan
Bell Hooks, Feminizm Herkes İçindir/ Tutkulu Politika:
Fenimizm “erkek karşıtlığı” mıdır? Elbette değil! bell hooks, popüler kültürde feminizme dair temel yanılgıları ve çarpıtmaları ele aldığı kitabında, bunun cinsiyetçiliği, cinsiyetçi sömürüyü ve baskıyı sona erdirmeye çalışan bir hareket olduğunu ifade ediyor. Erkekler kadar kadınların da cinsiyetçi pratikleriyle yüzleşmesi gerektiğine yaptığı vurguyla alanında hayli özel bir yer edinen Feminizm Herkes İçindir, okura, içtenlikli bir özeleştiri de bulunabilmesi adına ortam hazırlıyor. Feminizm Herkes İçindir - Bell Hooks
Judith Butler, Cinsiyet Belası:
Feminist felsefenin öncülerinden Judith Butler, günümüzün en saygın filozoflarından. Toplumsal cinsiyet mefhumu üzerine yaptığı araştırmalarla ismini duyuran yazar, kitaplarıyla bu alanda değeri yadsınamaz bir çığır açmış durumda. Butler, Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi ile esas olarak feminizmin özeleştirisini yaparken, birçok ismin görüşleriyle kendi düşüncelerini karşılaştırarak feminizmin felsefik açıdan incelenmesi üzerine, her satırını dönüp dönüp yeniden okumak isteyeceğiniz benzersiz bir başyapıt ortaya koyuyor. Cinsiyet Belası - Judith Butler