Mizah Kitapları

Mizah Nedir?

Mizah için hayatın güldürücü yönünü ortaya çıkaran sanat dalıdır demek, doğru kabul edilmektedir. Ayrıca mizah için komik, eğlendiren, hareket ya da ifade, kişinin hoşça vakit geçirmesine katkıda bulunan birçok şey, gülmeyi oluşturan nesne gibi tanımlar mizah için söylenmektedir. Mizah duygusu için hayatın komik ve anlamsız taraflarına ilişkin değerlendirme kabiliyeti eklemesi de yapılmaktadır. İnsanların gülmesini amaçlayarak yapılan espriler veya komik durumlar olarak mizah resim, karikatür, konuşma ve yazı sanatı şekli ile insanların karşısına çıkmaktadır.

TDK sözlüğüne göre mizah, gülmece veya nükte ile takılmak anlamı taşımaktadır. Mizah, Arapça kökenli bir kelime olarak dilimize geldiği de eklenmektedir. İnsanı gülmeye sevk eden resim, karikatür, konuşma ve yazı sanatı olan mizahın sadece şaka, güldürme maksadıyla söylenip, yazılıp, çizilmediği gibi belli düşünceleri ifade etmek için oluşturulduğu bilinmektedir. Hikâye, roman, komedi, nükte, fıkra, hiciv, taşlama gibi farklı türlerde okuyucuların karşısına çıkan eserlerin ayrıntılarına gizlenen mizah için yetenek gerektirdiği de belirtilmektedir.

Ayrıca mizah için gelenek ve kuralların sorgulanmasında rol oynadığı da yazılmaktadır. İnsanlık tarihi içinde mizahı bedensel şiddetten ayırıp keskin dilli bir sanata Atinalıların yönlendirdiği öğrenilmektedir. Bilirkişiler mizahın bir biçim, topluma bakış açısı ve şiir, öykü, roman şekliyle de okuyucuların karşısına çıktığını vurgulamaktadır. Mizahın bir tekniği olmadığı ve insanların güldürülmesi hedeflenerek hazırlanan espri anlayışı olduğunun altı çizilmektedir. Her olayla ilgili mizahın yapılmasının imkânından bahseden uzmanlar tiyatro, sinema, mektup, roman, hiciv gibi daha nice tür içerisinde de kullanıldığını işaret etmektedirler. Bütün bunlara ek olarak mizah yapan kişilere de mizahşör denildiği de belirtilmektedir.

Mizah Kitapları

Edebiyatta komedi kitapları ve mizah kitapları olarak tanınan türlerin temel olarak okuyucuyu güldürürken düşündürmeyi amaçladığı bilinmektedir. Bu amaca ek olarak mizah ev komedi kitaplarında tanınmış bireylerin, kurumların ya da toplumların eleştirilerek yanlışlarının düzeltilmesi hedeflenmektedir. Yüzleri gülümseten bir biçim olarak bilinen mizah kitapları nüktenden olayları kendine konu alması yanında hayatın güldüren, güldürürken düşündüren bazen de okuyucunun içini ısıtan taraflarını öne çıkardığı söylenmektedir.

Komik kitap isimleri denildiği zaman ilk akla gelen yapıtlar aşağıda sıralanmaktadır:

• Müjdat Gezen - Bir Köşe Yazarının Anlamlı Anıları (2019) için kitabın tanıtımı “Bugüne kadar mizah yazısına hiç böyle yaklaşılmadı.” şeklinde olmaktadır.
• Max Aub – Örnek Suçlar (2019) hakkında “Elinizdeki ölümle alay eden, onu ti’ye alan bir kitap” ifadesi kullanılmaktadır.
• Latif Demirci – Pandemili Korona (2020) üzerine Latif Demir’in çizgileri ile covit günleri denilmektedir.
• Turhan Selçuk Seçkisi – Siyasetin Göbeği (2021) uzmanların usta karikatürist ifadesini kullandığı Turhan Selçuk’un çizgileri yayınlanan karikatürlere yer verilmektedir.

Günümüz mizah yazarları ve eserleri ile liste devam edilmek istenirse aşağıdaki gibi olmaktadır.

• Yılmaz Okumuş – Laz Kapital (2020) kitabının Karadeniz şivesiyle ekonomi, siyaset, tarih, toplumsal ilişkilere dayandığı söylenmektedir.
• Murat Sevinç – Hey Garson!
• M.K. Perker – Ölmeden Önce Gülmeniz Gereken 100 Karikatür
• Jean Jacques Sempe - Aşıklar ve Diğer Şeyler (2019)
• Cem Dinlenmiş - Herşey Olur (2018)
• Uğur Gürsoy – Fırat Serisi
• Gülse Birsel – Memleketi Ben Kurtaracağım

En İyi Mizah Kitapları

Okurları yaşamın monotonluğundan ve de hayatın bunaltan anlarından az da olsa kurtaran en iyi mizah kitaplarının içeriklerinin durumlara, kişilere, olaylara ve gündeme en iyi mizah anlayışı ile yaklaştığı görülmektedir. Bireylerin hangi psikoloji içinde olursa olsun yüzlerinde önce bir tebessüm daha sonra da kahkahalar oluşturan mizah içerikli edebiyat eserleri, günümüzde kişisel kütüphanelerde ayrı bir raf edinmektedir. Mizah okurları tarafından kişisel kütüphanelerde yer edinmiş en iyi mizah kitapları arasında bol yergili, yaratıcı söylemlerin yer aldığı eserler dikkat çekerken ayrıca, günlük hayatın içindeki ayrıntılarda saklı komiklikleri ortaya çıkaran yapıtlarında ellerden düşmediği vurgulanmaktadır.

Bu duruma göre e-ticaret kitap satış sitelerinin belirttiği en iyi mizah kitapları aşağıda yer almaktadır:

• Douglas Adams - Otostopçunun Galaksi Rehberi
• Giovanni Guareschi – Don Camillo’nun Küçük Dünyası
• Joe Pera – Bir Sığınak Olarak Tuvalet
• Matt Parker – Pi’si Pi’sine
• Aziz Nesin – Zübük
• Atilla Atalay – Sıdıka
• Can Yılmaz – Klişe Hayatlar Matbaası
• Matt Kuhn – Kanka Kanunu
• Mehmet Ali Çatal – Holi Şit

Kitap çevrelerince en iyi kara mizah kitapları genellikle ciddiyetle anılan cinayet, ölüm, hastalık, savaş, doğal afet, akıl hastalığı gibi konuları mizahi anlayışla kaleme alındığı bilgisi verilmektedir. Kara mizahın ironiyi ve yazgıcılığı kendine malzeme konusu yaptığı da eklenmektedir. Bu açıklamalara dayanarak uzmanlar en iyi kara mizah kitaplarına Alper Canıgüz “Tatlı Rüyalar”, Murat Menteş “Ruhi Mücerret”, Alman yazar Rita Falk’ın “Kış Patatesi Köftesi”, “Hamur Tatlısı Cinayeti” ve “Az Pişmiş Kelle” kitapları örnek vermektedir.

Türk Mizah Kitapları

Türk Edebiyat tarihi içinde Türk mizah yazarları söz konusu olduğu zaman Şinasi, Ziya Paşa, Baha Tevfik, Peyami Safa, Ömer Seyfettin, Yusuf Ziya Ortaç bilinmektedir. Cumhuriyetle beraber yeni bir kimlik kazanan Türk mizahına Aziz Nesin, Sabahattin Ali, Rıfat Ilgaz, Orhan Kemal, Bedri Faik, Haldun Taner, Muzaffer İzgü, Çetin Altan gibi yazarlar fark edilmektedir. Türk mizah kitapları için aşağıda bazı örnekler yazılmaktadır.

• Rıfat Ilgaz – Apartman Çocukları
• Muzaffer İzgü – Devlet Babanın Tonton Çocuğu
• Muzaffer İzgü Zıkkımın Kökü
• Aziz Nesin - Gol Kralı
• Gani Müjde – Peynir Gemisi
• Cüneyt İnay – Üst Düzey Ayrılık

En Komik Romanlar

Edebiyatın hemen hemen her döneminde güldüren ve güldürdükçe düşündüren komik roman yapıtlarına rastlanmaktadır. Toplumsal ve kişisel olayları komik bir bakış açısıyla ele alan en komik romanlar hangileri olduğu konusunda okurlar bazı yapıtlarda hemfikir olduklarını vurgulamaktadır. Bu yapıtlar içinde Rıfat Ilgaz’ın “Hababam Sınıfı Serisi” akla ilk komik romanlar olurken Aziz Nesin’in “Şimdiki Çocuklar Harika”, “Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz”, Helen Fielding “Bridget Jones Mantığın Sınırı” da komik romanlar kategorisi altında yer almaktadır.