Toplumlar kültürel köklerini her zaman mitler üzerinden araştırmış ve temellendirmiştir. Bir toplumun kültürel kimliği mitleri aracılığıyla ortaya konulmaktadır. Bu da toplum ve mit arasındaki ilişkiyi her zaman canlı tutmuştur. Bu eserde de sosyal mitoloji konusu felsefe yönünden değerlendirilmiştir. 
Mit insanlık tarihinden bugüne kadar farklı formlarda yeniden yaratılmış ve yaşadığımız dünyanın her alanında mitlerden yararlanılmıştır. Birçok toplum milli kimliğinin inşa edilmesi sürecinde ve korunması aşamasında her zaman mitlerden yararlanmıştır. Bu eserde de sosyal mitoloji ana başlığı içerisinde toplum ve mit konusu incelenmiştir. 

Mısır Mitleri ve Gizemleri, Rudolf Steiner’in Eylül 1908’de Leipzig’de verdiği bir dizi dersten oluşan bir kitaptır. Mısır Mitleri ve Gizemleri, evrimin aşamaları, gezegenin gizemleri,Atlantis, eski inisiyasyon merkezleri ve antik ve modern zamanlar arasındaki ruhsal bağlantıları konu alır. Bütün bunları, eski Mısır uygulamaları ve inançları ilişkilendirir. Steiner burada modern çağımızın Mısır ile derin ruhsal bağlantısını ve derin bilgeliğini, olağanüstü kozmik yasalar bilgisini ve şimdi bizim için anlam kazanmaya başlayan mitler ile Mısır uygarlığını incelemenin neden önemli olduğunu ortaya koyuyor. Steiner, kendi zamanımız ile eski Mısır arasındaki şaşırtıcı ve özel ilişkiyi çağların doğal ritminde, Atlantik sonrası (Mısır) üçüncü çağın beşinci (şimdiki) çağ tarafından nasıl yansıtıldığını vurgular. Bu anlamda, bugün özellikle eski Mısır’a başka bir gözle bakmak önemlidir. Mısır inisiyasyonlarının deneyimlerine, okült anatomi ve fizyoloji gerçeklerine, insan formunun evrim aşamalarına ve daha fazlasına girerek zihin dünyamızda bambaşka pencereler açıp, birbirinden ilginç ve şaşırtıcı gizemlerin rehberliğinde büyük Mısır medeniyetine ışık tutmaktadır.

Girit adası doğu kültürleriyle olan yoğun ilişkisine rağmen Avrupa medeniyetinin filizlendiği yer olarak gösterilmeye çalışılmaktadır. Adada bulunan Tunç Çağına ait Minos Uygarlığı bu filizlenmenin beşiği olarak nitelendirilir. Mitoloji denince akla genellikle Eski Yunan mitolojisi gelmektedir. Bu alan çalışmalarının önemli bir kısmı, Eski Yunan tanrısal varlıklarıyla Atinalı kahramanların hikayelerini yücelten bakış açısıyla yazılmışlardır. Halbuki Girit adası Eski Yunan mitolojisi içerisinde oldukça önemli bir konumda olmuştur. Olympos’un lideri Zeus bu adada dünyaya gelmiştir. Fenike kıyılarından Europa’yı kaçırıp adaya getirmesiyle ondan doğan çocuklar Eski Yunan mitolojisini etkileyen ve hatta şekillendiren mitolojik karakterler arasında gösterilebilir. 

Bu eserde alışılmış klasik mitoloji çalışmalarının dışına çıkılarak efsanelere Giritli kahramanlar gözünden bakılmaya çalışılmıştır. Eser bu yönüyle Giritli unsurları, özellikle antikçağ yazarlarının verdiği bilgiler ışığında bir bütün olarak ele alıp adanın, Eski Yunan mitolojisi içerisindeki önemiyle birlikte onun Eski Yunan mitolojisinin bir parçası olmasından ziyade en önemli yapı taşlarından birisi olduğu düşüncesini öne sürmektedir.

Su hayat mıdır yoksa ölüm mü? Bu soruya büyük bir çoğunluk elbette hayattır, diyecektir. Belki de bir kısmınızın fikri bu kitabı okuduktan sonra değişecektir. Gerçek şu ki su yaşamın temel kaynağıdır, su varsa hayat vardır ama bazı sularda da ölüm kol gezmiştir. Anksiyetik dürtüler her zaman insanların zihinlerini bulandırmış ve hatta bu tür suyla ilişkili korkular psikoloji bilimi içinde limnofobi olarak adlandırılmıştır. İnsanoğlu bundan dolayı çevresinde bulunan suları (göl, akarsu, deniz) kültleştirmiş ve onları mistik anlamda kişileştirmiştir.
Mitlerle gerçeküstü su canavarları yaratılmış, deniz yolculuklarında onlarla karşılaşılmaktan hep çekinilmiştir. Her birinin ölüm getireceği endişesi inanışlara dönüşmüştür. Seyahatler öncesi ve sonrasında belli başlı ritüeller düzenlenmiştir. Onlardan korunmak amacıyla gemilerin pruvalarına oculus çizilmiş, gemibaş figürleri yerleştirilmiştir. Hatta bu sulara ve canavarlarına kurban sunulmazsa kötülüklerinin kişilere musallat olacağı düşüncesine birçok mitosta karşılaşılmıştır.
Okuyacağınız bu eserde Aborjin, Afrika, Çin, Hint, Hitit, Japon, Kızılderili, Mezopotamya, Mısır, Nors, Türk ile Yunan ve Roma mitoslarında anılan su kökenli tanrılar, yaratıklar ve efsaneler alfabetik sırayla sizlere sunulmuştur. Böylece farklı toplumlarda anlatılan su tanrıları, yaratıkları ve mitleri tek kaynakta toplanmış, karşılaştırma yapma ve benzerlikler kurma imkânı sizlere sağlanmıştır. Bunun yanında Ortaçağ portolanlarında görülen çeşitli deniz canavarları da çalışmaya eklenmiş, denizler ile suların ne kadar ürkütücü yerler olduğu anlatılmaya çalışılmıştır.

Gökten üç elma düşmüş…
İnsan anlatır. Anlata anlata anlar, büyür, gelişir. İnsanlık var olduğu günden beri anlatılagelen hikâyelerden oluşan bir derlemenin içinde yaşar. Anlatılan hikâyelerin kadim biçimleri olan folklorik ögeler, mitoloji parçaları ve ondan türeyen fantazma hem insanlığın ortak bilincini ifade eder hem de metafizik alanın sınırlarında gezinerek bizi ifade edilemeyen o büyülü coğrafyaya çağırır.

Üç Elma, Çağdaş Türk öyküsünün mitolojiyle, halk hikâyeleriyle ve fantastikle ilişkisine mercek tutmaya çalışıyor. Bu derlemede kavramsal çerçeveyi ve tarihsel arka planı sunacak giriş niteliğinde yazıların ardından teorik çalışmalar modern, postmodern ve meta-anlatılardaki mitsel, folklorik ve fantastik ögelerin kullanımlarını ve işaret ettikleri anlam halelerini göstermeye çalışıyor. Son olarak da Türk edebiyatında bu kaynakların nasıl kullanıldığını ve dönüştüğünü gösteren denemelere yer veriliyor. 

…biri anlatanın, biri dinleyenin, biri de kahramanın başına.

Keçi derisine sarılan Jacob ve bir keçi tarafından beslenen Jupiter, oğlak takımyıldızlarındaki güneşti. Mendes keçisi veya koçu, Osiris bir koç olarak tekrar vücuda geldiğinde, Osiris'in ruhu olmuştu. Dendera'da, İbrahim'in İshak için kurban ettiği koyun gibi Jason ile kaçan Harlot'un koyunu parçalara ayırıp tekrar bir araya getirerek yeniden can verdiği gibi bir bahar vaktinde, Osiris'in gençleştiği veya tekrar doğduğu söyleniyor. Onun bir işaret olduğu söyleniyor bize ama ne işareti?
Hercules'i bir aslan veya güneşi boğa olarak temsil eden din değildi fakat eski zamanlarda, kuvveti ifade edecek bir kelime yoktu. Bu yüzden aslanın resimsel bir görüntüsüyle ifade ediliyordu. Buna ek olarak, kurnazlığı ifade edecek kelimeleri olmadığı için tilki de kurnazlıkla temsil ediliyordu. Buna ek olarak, kurnazlığı ifade edecek kelimeleeri olmadığı için tilki de kurnazlıkla temsil ediliyordu. Çok küçük bir ses halinde, Tanrımız,bütün biçimlere girecek şekilde tasarlanmış. Hezekiah zaferine kadar yapılan bütün ibadetlerde, Musa'nın boş bir alanda meydana getirdiği Nehushtan yılan takımyıldızına ibadet edilmiştir (II. Kings, Bl 18 :4). Ana figürü boğaydı, sunumluğundaki boğa kanıyla besleniyor, boğaların boynuzları bir simge olarak kullanılıyor ve kilisemizdeki yarım daire şeklindeki sunumlukta yer alan, minberi çevreleyen iki çatal da sunumluğun boynuzları olarak adlandırılıyordu. Simgeler üreten Hermes'in, aynı zamanda, işaretleri ve karakterleri icat eden akıl tanrısı Thoth olduğu söyleniyor. Bu simgecilik, fikirlerin bir araya gelmiş halidir, bir şeyin diğerine olan ilişkisini veya karşılığını bulmaktır.

Bu kitap rüya üzerine felsefi bir çalışmayı içermektedir.

Tüm insanlar gece veya gündüz uyudukları sürece rüya görürler. İnsanın tek başına yaşadığı bu öznel deneyimin gizemli bir doğasının olduğu düşüncesi oldukça yaygındır. Rüyaların bu gizemli doğası bilim adamları, teologlar ve filozoflar tarafından her dönem merak konusu olmuştur.

Rüya konusuna felsefi ilgi ise tüm tarih boyunca mevcuttur. Fakat bu ilginin her zaman aynı canlılıkla devam ettiği söylenemez. Bazen rüyaya olan ilgi yoğunlaşmış bazen de yerini başka bilimlerin incelemesine bırakmıştır. Bu anlamda uzun süredir uykuda olduğunu düşündüğümüz rüyaya olan felsefi ilgi son yarım yüzyıldır tekrar canlanmıştır. Bu çalışma ile rüya konusunun hem tarihsel süreçte nasıl ilerlediğini hem de rüyaya olan son dönem felsefi ilginin hangi noktalarda karşımıza çıktığını göstermek amaçlanmaktadır.

Tiyatro ve şarap tanrısı Dionysos’un eğitmeni ve yakın dostu olarak bilinen Silenos, günün birinde, Frig Kralı Midas’a zorunlu olarak misafir olur. Kral, bilgeliği ve bir o kadar da sarhoşluğu ile ünlenmiş, geçmişi tanıyan, geleceği de gören Silenos’u büyük bir mutlulukla misafir eder. Öykülerin anlatıcısı Silenos, hem tanrı hem de insanların dünyasına aşinalığı olan mitolojik bir karakterdir. Midas, bu yaşlı bilgenin misafir kaldığı on gün içerisinde, onun tatlı diliyle anlattığı öyküleri büyük bir merakla dinler.

Silenos’un anlattığı öyküler, birer mitos olarak tanrılarla ölümlüler dünyası arasında bir oraya bir buraya savrulur ve o öykülerde anlatılan soyut kişi veya olayların ayağı yere basmaya başlar ve bir epos’a dönüşerek somutlaşır ve en sonunda bir deyişe veya bir terime evrilir, logos/logia olur.

Uzun yıllar rehber olarak Anadolu’yu yabancı misafirlere tanıtan Ünal Güven, mitoloji öykülerini tam bir hikâye anlatıcısı olarak bir araya getiriyor. Tarih meraklısı gezginlerin başucu kitabı olacak bu eser, mitolojiye bakış açınızı kökten değiştirecek.

Not: Renkli baskı resim galerisi vardır.

Bu kitapta, mitolojik bilgi alanının, kötü ruhlarla ilgili olan kısmıyla karşılaşacaksınız. Neler yok ki? İnsana hastalık getiren kötü ruhlardan, halüsinasyon gördüren varlıklara kadar her şey. İnsanın gelecekle ilgili yaptığı kötü tahminlerden, tabiat olaylarına kadar her şey bir kötü ruha bağlanarak açıklanmış. Aslında tabiat bilgisi, soyutlama yapılarak, tabiatı yöneten ruhlar üzerinden anlatılmaya çalışılmış.

Anadolu, Girit, Mezopotamya, Fenike ve Mısır’daki sözlü geleneklerin ürünü Yunan mitleri tarih boyunca hiç durmadan konu edilip işlenmiş, işlendikçe değişmiş, değiştirilmiş, yeni biçimlere dönüşmüş ve bütün dünyada sanatı, edebiyatı, masalları, toplumsal yapıları ve gelenekleri etkilemiştir. Bu yolla tekrar tekrar karşımıza çıkan mitolojik karakterlerin, tanrıların, kahramanların; Zeus, İkaros, Metis, Kirke, Artemis ve bunun gibi yüzlercesinin asıl hikâyesi nedir? İnsana, tanrıların dünyasında dünyevi olana dair ne söylerler?

Robert Graves muazzam bir kaynak yelpazesinden faydalanarak tamamladığı bu kapsamlı çalışmasında Yunan mitlerinin tamamını basit bir anlatı formunda, maddeler halinde bir araya getiriyor, onları tarihteki çeşitli mit yazarlarının farklı anlatımlarıyla ve farklı kültürlerin mitolojileriyle ilişkilendirerek aktarıyor. Her bir maddeye düştüğü kendi ayrıntılı notlarında, mitlerin yorum sorunlarını, zaman içinde uğradıkları değişimleri tarihsel, politik ve antropolojik açılardan ve çağdaş araştırmalar ışığında eleştirel bir incelemeye tabi tutuyor.

Yunan mitolojisini konu alan ilk modern ansiklopedik çalışma olarak kabul edilen iki ciltlik Yunan Mitleri ilk yayımlandığı tarihten bu yana çevrildiği yirmiye yakın dilde alanın uzmanları kadar mitolojiye ilgi duyan okurlar için de klasikleşmiş bir kaynak haline gelmiştir.

Robert Graves’in Yunan Mitleri Türkçede ilk kez 2004 yılında Say Yayınları tarafından Uğur Akpur’un çevirisiyle yayımlanmıştır. Bu yeni baskısının hazırlık aşamasında mevcut çeviride önemli miktarda editöryal değişiklik ve düzelti yapılmıştır. Yirmiye yakın dile çevrilmiş, Yunan mitlerinin ölümsüz hikâyelerini eksiksiz bir araya getiren bu klasikleşmiş çalışmayı yenilenmiş baskısıyla okurlarla buluşturmaktan mutluluk duyuyoruz.

Son dönemlerde “Türk Mitolojisi”, “Gök Tanrı’nın Gölgesi: Şaman” ve “Türklerde 5 Element” isimli kitaplarıyla ilgi gören Nuray Bilgili’nin bu eserinde dünya insanlarının Büyük Köpek takımyıldızı ve Sirius yıldızına yüklediği anlamı ve aralarındaki şaşırtıcı benzerliği göreceksiniz. Tarihî kayıtlara gö-re Sirius’un Türkler ile nasıl özdeşleştirildiğini ve bizim için ata ve ana hayvan olan Mavi Kurt’un kozmik serüvenini izleyeceksiniz. Mitolojik söylencelerdeki arketiplerin gizemini çözmek, ardındaki asıl gerçeği görmek ve mantığını anlamak istiyorsanız elinizdeki kitap tam size göre…

Bu çalışmada, Türk evren tasarımı kozmolojisindeki beş ana element üzerinden hareketle mitoloji ve mitoloji bağlamlı diğer alanların şekillenişine vurgu yapılmaktadır. Türk kozmolojisindeki bu beş alan; ateş, maden-metal, su, ağaç ve topraktan oluşmaktadır. Bu çalışmayı oluşturan diğer konular da genellikle bu beş ana unsur etrafındaki şekillenmeler biçiminde görülmektedir. On iki hayvanlı takvimden cemrelerin düşmesine, Türk mitolojisi ve Türklerin sosyal, siyasal ve kültürel hayatını şekillendiren dört ana yönden Kutadgu Bilig’deki dört gezegene, Göktürk Kitabeleri’nden Dede Korkut’a, Hun-Oğuzlardan Yakutlara, Uygurlara kozmoloji ve mitoloji çevresinde gelişen bütün olaylara görsellerle bu çalışmada yer verilmiştir. Bilgileri kadar görsellerin orijinalliği ve uyumu bu çalışmanın önemini ve kitaplaştırmadaki değerini bir kat daha artırmaktadır.

Kozmoloji ve mitoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan, araştırmacı-yazar Nuray Bilgili’nin hazırlamış olduğu bu eser umarız ki konu hakkında araştırma yapanlara, konuya ilgi duyanlara ve Türklerin bu gizemli dünyaya bakışındaki sırra vakıf olmak isteyenlere yararlı bir kaynak olur.

Masallar, toplumun maddi ve manevi kültür unsurlarını içinde barından önemli kaynaklardır. Masallar, insanoğlunun yaşadığı kültürel değişimi ve dönüşümü yansıtan birer toplumsal hafızadır. Bu çalışma, masallarda yer alan olağanüstü durum veya varlıkların dinsel bir anlamının olduğu düşüncesinden hareketle kültür dünyasında var olan kültlerin çözümlenmesi temel düşüncesine dayanmaktadır. Mitoloji ile ilgili çeşitli kültürel unsurlar, toplum hayatında sürekli yenilenerek o toplumun duygu ve düşünce dünyasını temsil eden bir imge haline gelmektedir ve çeşitli mitolojik unsurların masallarda farklı bağlamlarda yeniden üretilmesi sürdürülebilir bir imge imajını ortaya koymaktadır. 
Çalışmada 1855-2015 yılları arasında Türkiye sahasında bilimsel metotlarla derlenen ve araştırmalara kaynaklık eden masallar incelenmiştir. İki bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde “Türk Masallarında Yaygın Görülen Kültler” başlığı altında Üst Dünya ile İlgili Kültler, Orta Dünya ile İlgili Kültler ve Alt Dünya ile İlgili Kültler masallarda bulunan işlevsel özelliklerine göre sınıflandırıldıktan sonra kültlerin yoğunluk durumu ortaya çıkarılmış ve arkaik yönleri çözümlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise “Türk Masallarında Kültlerin İmge ve Simge Bağlamında Yeniden Üretilmesi” başlığı altında kültlerin masallarda imge ve simge bağlamında ne şekilde yeniden üretildiği incelenmiştir.

Her toplum, tarihî süreçlerin getirdiği birtakım sebeplere bağlı olarak değişik kültür, İnanç ve dini dairelerin içinde yer almışlar veya almak durumunda kalmışlardır. Bu durumun ortaya çıkması, bazen geniş anlamda tarihî, coğrafî, siyasî ve sosyolojik sebeplere dayanabileceği gibi bazen de ticari temaslar, misyonerlik çalışmaları şeklinde kendini gösteren insani faaliyetler gibi ikincil sebeplerden de kaynaklanabilmektedir. Bahse konu tarihi süreci Türkler de yaşamış, Türkler de farklı kültürlerle, dinlerle, siyasî ekollerle tanışmaktan doğan inanç unsurlarını sosyal bünyelerine alarak bu unsurları günümüze kadar taşımışlardır. Bu benimseyiş, dönem dönem yüzeysel nitelikler taşırken, bazen de toplumu derinlemesine etkilemiştir. Her ne şekilde olursa olsun Türklere dışardan giren inanç ve kültürel unsurlar büyük oranda bir boya ve dekor unsur olarak kalmış, sosyal yapının içinde hiçbir zaman asıl inanç öğelerinin yerini alamamış, Türkler bu unsurlarını çoğunlukla öz inanç unsurlarıyla birleştirerek yeni bir ahenk yaratmasını bilmişlerdir.

Mitoloji Araştırmaları 2 adını taşıyan bu eserde mitolojinin politika, dilbilim, kültür endüstrisi, medya gibi diğer disiplinlerle ilişkisi kavramsal olarak inceleniyor; destan ve masal gibi sözlü anlatılar içindeki yeri de çözümleniyor. Eser, birinci kitapta olduğu gibi su, hava, toprak ve ateş olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Su: Disiplinlerarası Mitoloji adını taşıyan birinci bölümde beş özgün yazı vardır. İlk yazıda mitin gerçekliği ve yanılsamacılığı epistomolojik olarak sorgulanıyor. Sonrasında masal evreninde mitik kodlar çözümlenerek sembellorin gizemi aydınlanıyor. Mitlerde dağ kültünde dilbilimsel ve folklorik kazı yapılıyor. Mitoloji ve politika ilişkisi destan örneğinde ele alınıyor. Kulakla ilgili mitlerin deyimlerdeki izleri sürülüyor. Hava: Türk Mitoloji Çalışmaları isimli ikinci bölüm Türk mitolojisi bibliyografya çalışmalarının değerlendirilmesiyle başlıyor. Oğuz Kağan Destanı’nın mitik kodları ikinci yazıda çözümleniyor. Türk mitolojisinde demirin yeri ve tabiat mitlerinin kültürel değişimi irdeleniyor. Georges Dumézil’in üç işlev kuramı hakkındaki bilgi son makalede veriliyor. Toprak: Uygulamalı Halk Bilimi ve Mitoloji adlı üçüncü bölümde dijital oyunlarda Türk mitolojisi unsurları ve sanal seyahat günlüklerinde kent belleğindeki mitolojik imgeler kültür endüstrisi açısından inceleniyor. Ateş: Modern Mitoloji isimli son bölümde mitolojik anlatılarda kadının işlevi sorgulanıyor. Eserin son yazısında mitlerden ilahi dinlere ölüp dirilme motifinin köklerine örneklerle iniliyor.

Viking çalışmalarının temel kaynaklarından olan Heimskringla’nın ikinci cildi tarih ile mitoloji arasındaki ince çizgide kendisine has edebi yetkinlikle harmanlanmıştır. Tarih meraklılarıyla edebiyat düşkünlerini aynı ölçüde tatmin edecek bir tarzı yakalayan Heimskringla savaşçılığı tek maharetleri olduğu düşünülen Vikinglerin özgün eseridir. Kral I. Ólaf Tryggvasson ile Aziz II. Óláfr Haraldsson’un öyküsünü bulabileceğiniz bu ciltte Viking topluluklarının başlarından geçen tarihi olaylar kadar mitolojik inanışlarına, toplumsal dokularına ve siyasal idarelerine dair kendi bakış açılarını görüyoruz. Nesiller boyunca aktarılarak gelen bu kadim bilgiler Avrupa’nın kuzeyinden doğan yeni bir pınarın kıtanın bereketli topraklarına nasıl ulaştığını açıklamaktadır. Heimskringla’da anlatılan olaylar, kavramlar ve kişiler Ortaçağ’ı besleyen birçok edebi ve felsefi temanın tohumlarını atmıştır. Elinizdeki ikinci ciltteki anlatıların arka planındaki dokular, yapılar ve tatlar okurlarının Ortaçağ’ın gizemlerine yakından bakmasını mümkün kılmaktadır. Vikinglere dair sahip olunan önyargıların nedeni bu ciltte anlatılanlardır. Tanrılarından başlayıp Krallarını tanımak ve başlarından geçenleri Vikinglerin kendi ağzından dinlemek isterseniz, doğru adrestesiniz.

Sumer şairlerine göre Tanrıça İnanna, toplumun süsü, Sumer’in neşesidir. Ay Tanrısı Nanna’nın kızıdır. Akad’larda İştar, Musevilerde Astarte, Yunan’da Afrodit, Roma’da Venüs adını taşıyarak yüzyıllar boyu çeşitli toplumların efsanelerinde yaşamıştır. Venüs yıldızını temsil etmektedir. O, güzelliğin, cinselliğin, çekiciliğin, şefkatin, hırsın, kavganın, önderliğin, kurnazlığın ve en önemlisi bereketin ve çoğalmanın sembolü olmuştur. Sumer şairlerine, ozanlarına bitmez, tükenmez bir ilham kaynağı olan İnanna için yazılan öyküler, çiviyazısıyla kilden tabletler üzerine yazılarak zamanımıza kadar ulaşmıştır. Sumer şairlerine, ozanlarına bitmez, tükenmez bir ilham kaynağı olan İnanna için yazılan öyküler, çiviyazısıyla kilden tabletler üzerine yazılarak zamanımıza kadar ulaşmışır. Bu hikayelerden en önemlisi ve yaygın olanı, İnanna ile Çoban Tanrısı Dumuzi’nin, ülkeye bereket sağlayan evlenmesidir. Elinizdeki kitabın konusunu, bu evlenme hikayesi oluşturmaktadır. Muazzez İlmiye Çığ, bu hikayeyi üç perdelik bir oyun halinde düzenledi. Birinci perde, Tanrıça İnanna’nın Çoban Tanrısı Dumuzi ile evlenmesini; ikinci perde, Tanrıça’nın yeraltına gidişini, oradan çıkabilmek için kocasını yerine göndermesini; üçüncü perde, kocasının birçok uğraştan sonra yeraltından çıkarak karısıyla birleşmesini, böylece bereket getirecek yeni yılın başlamasını konu etmektedir.

Mitolojiye giriş yapmak isteyen okurlar ve mitoloji meraklıları için özel kutusunda kaynak kitaplar…

 
Sette Bulunan Kitaplar:

    1. Mitoloji Sözlüğü        John H. Bechtel        
    2. Mitoloji Rehberi        Helen A. Clarke        
    3. Mitler ve Rüyalar        Edward Clodd        
    4. 1000 Mitolojik Karakter    Edward S. Ellis

Farklı kültürlerin mitolojilerini inceleyen Mitolojik Kitaplar Dizisi’nin son 5 kitabı özel kutusunda  bir arada. 

Sette Bulunan Kitaplar:

    1.     Slav Mitolojisi        Jan Machal            
    2. Kelt Mitolojisi        John Arnott MacCulloch    
    3. Kuzey Amerika Mitolojisi    Hartley Burr Alexander        
    4. Latin Amerika Mitolojisi    Hartley Burr Alexander    
    5. Pers Mitolojisi        A. Berriedale Keith

İnsanlık tarihinde şarap her zaman önem taşıyan bir içecek olmuştur. Bu sebeple insanlığın şaraba vermiş olduğu önemin inanç dünyalarına da yansımış olması hiç şaşırtıcı değildir. Şarabın keyif verici özelliği, medeniyet ile dağdaştırılması, sarhoşluğun ilahi bir etki olduğu inancı, kana benzer bir renge sahip olduğu için kan metaforu olarak kullanılması gibi kimi unsurlar bu yansımanın temelini oluşturur.

Bu kitapta tarihi insanlık tarihine denk olan şarabın, Anadolu uygarlıklarının inanç dünyası üzerinde nasıl bir yer tuttuğundan bahsedilmektedir. Ayrıca şarap ile ilintili tanrısal varlıklardan, şarap kullanılarak gerçekleştirilen ritüellerden ve şarabın Eskiçağ insanı için taşıdığı ilahi öneme kadar çeşitli konulara değinilmektedir.

“Biz, okuyana ve işitene, dünyanın dört bir yanını gezmeden bütün yaratılanların acayipliklerini aktarmak için bu kitabı hazırladık.”
15. yüzyılda yazılan ve günümüz Türkçesine ilk kez uyarlanan Acâyibü’l-Mahlûkât ve Garâyibü’l-Mevcûdât yüzyıllar öncesinin en önemli bilimsel kaynaklarından biri olarak kabul ediliyordu. Evrenin nasıl kurulduğundan tutun da bir sivrisineğin işlevlerine kadar açıklayıcı bilgiler sunan bu eser coğrafya, kozmografya, tıp, astroloji, matematik gibi pek çok bilim dalından yararlanılarak oluşturulmuştur. Bunun yanında esere çeşitli mitler, halk hikâyeleri, hadisler, menkıbeler ve mesneviler de kaynaklık etmektedir. Mucizeleriyle menkul peygamberlerden dünyaya hükmeden padişahlara; cinlerden devlere, insanlardan meleklere; ejderha ve simurg gibi garip hayvanlardan şifalı bitkilere kadar o dönem için insan aklının almayacağı yüzlerce madde bu eserde toplanmıştır. 
Zamanın sınırlarını zorlayan bu eseri okurken, insanın anlam arayışının kökenlerine inecek, din ile mitolojinin, gerçek ile kurgunun kusursuz uyumuna şahitlik edeceksiniz.

Tanrıları Ve Tanrıçaları, Eski Öykülerin Unutulmuş Kahramanları Sanıyorsanız Çok Yanılıyorsunuz.
Tanrılar ve tanrıçalar bir öykünün kahramanları değillerdir, onlar içimizde yaşamayı sürdüren ölümsüz arketiplerdir. Bir Anadolu tanrıçası olan Hekate, tek başına ayakta durmayı bilen, sırtını bir erkeğe yaslamayan ve tam da bu yüzden ötelenen, şeytanlaştırılan kadınların simgesidir.
Zeus’un kızı değildi Hekate, tanrılardan birinin karısı ya da sevgilisi de değildi. Çocuğu da yoktu. Bu yüzden zamanla karanlık tarafa çekildi ve büyücülerin tanrıçasına dönüştürüldü.
Güçlü bir kadın olarak var olabilmenin simgesi Hekate’nin çağımızın insanına söyleyeceği çok şey var.

Mitlerde erkekler savaşarak, şehit düşerek, spor müsabakalarında ya da bir yerlerde musallat olmuş canavarlarla boğuşup kahramanlaşırken, kızlar evliliğe hazırlanır, ev işlerini üstlenir ve erken yaşlarda soyun devamlılığı olan doğumla yüz yüze gelirlerdi.

Daphne ve Atalante gibi tanrılara, babalarına kafa tutanlar, Medea ile Ariadne gibi dışlananlar ya da terk edilenler, daha niceleri: Hepsi çağının erkek kahramanlarını gölgede bıraktırlar.

Büyücü Kirke, Medea ve Medusa erkekleri taşa veya hayvana dönüştürme yetenekleri dışında, şifacı yanlarıyla bitkilerden doğanın iyileştirici ve öldürücü gücünü ödünç alırlar.

Antik Yunan Mitolojisinin Kadınlarına Dair Öyküleri’nin ekseninde yer alan sıra dışı karakterler, yani genç kızlar ve kadınlar ise mitlerde ancak erkek egemen toplumun kendilerine dayattıkları kadere başkaldırarak, hayatları pahasına cesaretle kendi yollarını seçtiklerinde kahramanlaştırıldılar.

Efsanevi kahramanlar, tanrıları bile kendilerine hayran bırakacak savaşçılar, eninde sonunda gerçekleşen kehanetler. Bir kadının kaçırılması üzerine intikam almak için Ege Denizi’ne açılan Yunanların 10 yıl boyunca kuşatma altında tuttuğu güçlü Troya kenti. İçine yalnız ölümlülerin değil, tanrıların bile dahil olduğu bir savaş. Ülkemiz topraklarında can bulan, üzerine ne kadar okunsa yine de merakları canlı tutan bir hikâye.

Troya’yı, savaşı, tahta atı, dünyanın en güzel kadını Helena’yı mutlaka duymuşsunuzdur. Peki daha fazlasına var mısınız? Gelin hep birlikte şu ana kadar anlatılmış en güzel hikâyelerden birine göz atalım, Troya Savaşı’na ve sonrasında kahramanımız Ulysses’in yuvasına dönerken başından geçenlere şahit olalım...

“İŞTE BURADAYIZ, HEPİMİZ: BİR DÜŞ KERVANINDA. BİR KERVAN, AMA DÜŞ DE – BİR DÜŞ, AMA KERVAN DA. VE HANGİLERİNİN DÜŞ OLDUĞUNU BİLİYORUZ. ORADADIR UMUDUMUZ.”
– BAHÂEDDİN ŞAH

Doğu felsefesinde dünyanın önde gelen uzmanlarından İdris Şah tarafından derlenen DÜŞLER KERVANI, Doğu düşüncesinin özünü damıtan bir şölendir.
İdris Şah, insanlığı Doğu’nun manevi özüne yaklaştıran bu eşsiz antolojide mitolojiyi gerçeklikle ilişkilendirerek, tarihsel kalıpları aydınlatıyor ve sunduğu felsefi efsanelerle tek bir bilincin eksiksiz resmini oluşturuyor. Sözlü ve yazılı Doğu edebiyatının renkli bir kervanı olan bu eşsiz koleksiyon, derviş filozofları ve mistiklerinin en iyi bilinen öğretim öykülerini, İdris Şah’ın Mekke ve İslam üzerine yazılarını, şiir, atasözleri, alegorilerle birlikte şaşırtıcı zenginlik ve çeşitliliğe sahip sembolik hikâyeleri içeriyor.

Firdevsî “İran ruhunu” Şahnâme’yle yeniden canlandıran, onu harekete geçiren; Zâl’i, Rüstem’i, Keykâvûs’u, Cemşîd’i, Behrâm’ı, Câm-i Cem’i, Rahş’ı ve Sîmurg’u yaşatmaya devam eden kişidir. Şahnâme’ye, sadece eski İran hükümdarlarının tarihini, İran kahramanlarının mücadelelerini tasvir eden sahneleri, mitolojik hikâyeleri anlatan, eskilerin yaşadıklarını sonrakiler ibret alsınlar diye yeni kuşaklara aktaran bir eser gözüyle bakılmamalıdır. Bütün bu özellikleri de taşımakla birlikte, onun gerçek değeri; eskiler ve yenilerin bilgi birikimini değerlendirerek gerçek yöneticiliğin kurallarını, teorilerini, İran ülkesini yönetmede gerekli olan siyasi düşüncenin temellerini atmış olmasındadır.

“Orta çağların Şabbat keçisi Doğuluydu. Muhtemelen Babil kökenliydi. Avrupa’daki cadı âlemlerinde bulunan ve akabinde yazılan büyü kitaplarını bir araya getirenler şeytanın kendilerine keçi şeklinde göründüğünü ve ona bu suretle tapındıklarını beyan ettiler. 15. yüzyılda yapılan Şabbat toplantılarının merkezinde insan çehresi olan bir keçi/iblis vardı ve Almanya’da ve İskoçya’da da buna benzer bir iblise tapılırdı.”

Zeynep Şebnem Suri’nin çevirisiyle kitap, Babil Mitolojisi’nin temel yapıtaşlarını ve kendinden sonra gelen mitolojilerle ortak paydaları irdeliyor. Babil dininin kökleri, Sümer ve Babil dinindeki ortaklıklar, Yunan ve Mısır Mitolojisi’nin Babil’den aldığı ilham, İştar, Marduk, Şamaş, Ea, Anu, Tammuz gibi tanrılar, farklı mitolojilerde birbirini tekrar eden mitler, Gılgamış Destanı gibi başlıklarla Babil Mitolojisi’ni özetliyor.

Nartların Dünyasını Keşfetmeye Hazır Mısınız?

Kuzey Kafkasya halklarının doğaya duydukları aşktan ilham alan kahramanlıkları, sanattan sosyal hayata, politikadan spora kadar pek çok alana damga vurmayı başarmıştır. Bugün bakıldığında Kafkas mitolojisine dair yapılan araştırmaların ve incelemelerin, diğer mitolojilere, destanlara ve öykülere oranla biraz daha ihmal edildiğini ve nispeten atıl bırakıldığını söyleyebiliriz.

Değerli Nartologlar ve tarihçiler bu konuda ciddi araştırmalar yapmış olsalar da bu mitolojinin sınırları dahilinde gidilmesi gereken çok yol var. Elinizde tuttuğunuz kitap, Nartların görkemli dünyasına adım atmanız için kolayca açılabilecek bir kapı olarak değerlendirilebilir. Uzun yıllar hem Kafkas halklarına hem de çevre kültürlere ilham olmuş bu hareketli mitolojiyi keşfetmek için bundan daha parlak bir fırsat olabilir mi?

Mitoloji Araştırmaları IV adını taşıyan bu eser, diğer üç çalışmada olduğu gibi su, hava, toprak ve ateş adlı dört bölümden oluşmaktadır. Mitoloji araştırmaları serisine ve içerikteki bölümlere isimlerini veren dört unsur, kozmosta varlık gösterebilmek için gerekli olan maddelerdir. Bu nedenle çalışmamızda yer alan dört bölümü anlamak ve anlamlandırmak için mistik ve simgesel bir adlandırma yeğlenmiştir.

Dinler öncesi dönemlerin en yaygın inanç formu olan Şamanizm’in tarihi Erken Taş Devri’ne kadar uzanmaktadır. Paleolitik Dönemde ortaya çıktığı düşünülen ve bütün insanlığın kolektif bilincinin ortak mirası olan Şamanlık ya da Şamanizm olgusu daha çok kadim Türklerin inancı olarak ön plana çıkmıştır. Türklerin Müslüman olmadan önce sosyal yaşam ve inanç bağlamında göçebe yaşam şartlarına adapte ettikleri şamanlık inancı farklı kültür ve inançların etkisiyle gelişerek iletişime girdiği din/inançlara etkisi kaçınılmaz olmuştur.

Evrenin sayısız ruhlarla kuşatıldığı inancı temeline oturan Şamanlık sadece Türklerin değil, bütün Asya, Amerika Kızılderilileri ve Okyanus bölgelerinde oturan toplulukların en kadim inançlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Ezoterist ve paganist ritüellerin ustaca sahneye konulduğu şamanik tören ve ayinlerin uygulayıcısı olan Şaman/Kam ilkel şaman atalarını aratmayacak tarzda ortaya koyduğu performans ile vecd ve trans halinin zirvesini yaşar. Şaman’ın yaşadığı bu trans hali ruhlar dünyasına yapılan mistik yolculukların dışavurumudur.

Yazar bu çalışmasında Şamanlığın arkaik köklerine inerek insanlığın ortak inancının peşinde iz sürerken, Paganist ve Monoteist dinlerin Şamanlık inancından devraldığı/etkilendiği mirası karşılaştırmalı olarak okuruna sunmaktadır.

Bir Solukta Dünya Mitolojisi

Mitoloji, bir ulusa, dine ya da kültüre ait olan mitlerin, efsanelerin toplamıdır. Her halk, evren, dünya, doğa ve yaşamla ilgili özlü düşüncelerini öyküleştirerek bu mitleri ve efsaneleri yaratır. 
Çok farklı kültür ve inançlara dayanıyor olmalarına karşın bütün bu öykülerin pek çoğu çarpıcı benzerlikler içerir. Örneğin bu kitaptaki mitlerde sellerle, toprak analarla, gök babalarla, ejderhalarla, insan-hayvan karışımı yaratıklarla çok sık karşılaşacaksınız. Bütün bu mitler hep aynı birkaç temel soruyu yanıtlamaya çalışır: Nereden geldik? Niçin yaşıyoruz? Neden ölümlüyüz? 
Dünyanın dört bir yanına dağılmış pek çok halka ait birbirinden ilginç mitleri bir solukta okuyacaksınız.

KELT MİTLERİ

Bir Kelt bilge size “asla yeni bir yol uğruna bildiğin yoldan ayrılma” diyorsa sözlerini mutlaka ciddiye alın. Ya da başınızın büyük derde girmesini istemiyorsanız “denizkızı” ile “deniz kızı”nı birbirine karıştırmayın. Çünkü “denizkızı” muzip ve sevimlidir fakat “deniz kızları” hayatınıza mal olabilir. Kelt Mitleri ve Efsaneleri Alplerin kuzeyinde yaşayan ilk Avrupalı halkın sıcak ve coşkulu hikâyelerine, eğlendirirken aynı zamanda düşündüren sonsuz bir iyimserlik atmosferine davet ediyor. 
Neredeyse binlerce yıl boyunca Avrupa tarihini şekillendiren ve İber Yarımadası’ndan Anadolu’ya uzanan bir coğrafyada düşmanlarını tetikte bırakmış bu usta demirci savaşçılar, Antik Çağ’ın en gizemli topluluklarından biri olarak keşfedilmeye devam ediyor.Kelt Mitleri ve EfsaneleriKelt tarihi uzmanı Peter BerresfordEllis’in İrlanda, Man Adası, İskoçya, Galler, Cornwall ve Bretonya kültürlerine ayırdığı her bir bölümle, Kelt mitolojisini araştırmaya meraklı okuyucular için eşsiz bir kaynak bilgisi de sunuyor. 
Bu kitapta dört beyaz kuğuya dönüşen Lir’in çocuklarına, İrlanda’nın baş ozanı tarafından lanetlenen kralın başından geçenlere, bir öyküyü anlatırken gerçeklere asla sadık kalmayan denizci Gilaspick’in girdiği bahislere, Tuna Nehri’ne ismini veren Danu’nun çocuklarının bulut üstündeki yolculuklarına, hatta Kocakarı’nın Uzun Deri Torbası dâhil Kelt ozanlarının büyüleyici efsanelerine tanık olacaksınız.

“Ozanlar, Arthur’un şövalyeleri hakkında birçok öykü anlattılar ama hiçbiri ‘Olwen’in Peşinde’ adlı öykü kadar ünlenmedi.”

Dünyadaki her şeye hükmeden, her şeyi veren ve her şeyi alan Tanrıçaların zamanı geride kalıyordu. Şimdi, her şeyin mutlak hâkimi olmak üzere var olan, yeri ve göğü birbirinden ayıran, hatta bütün fazlalıkları eleyip tek başına kâinata hükmedecek tek bir Tanrı’ya giden yolda Tanrıların dönemi başlıyordu.

Hayatın simgesi, doğurgan Tanrıçaların güçlü, otoriter ve kimi zaman bir hayli çapkın, zalim eşleri, erkek kardeşleri ya da babaları Tanrılar; insan cinselliğinin ilk güçlü simgesi Zeus’tan, mitolojinin en oyuncu tanrısı Loki’ye, Afrikalı muzip örümcek tanrı Anansi’den, insanlarla alay etmeyi seven Krişna-Vişnu’ya, tarihin tüm hilebazlarının öyküsüdür bu kitap...

Tanrı Mitleri, hâlâ gün ışığında parlayanlarla tarihin gölgelerinde saklanan kadim ilahları buluşturuyor. Ataerkilliğin panteonları ele geçirip eril gücü yüceltmeye başladığı dönemlerden, semavi dinlerinkutsallığına uzanan, yüzlerce yıllık bir ilerleyişi hikâye ediyor.

Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu, birçok kültürün mitlerindeki evrensel temalara vurgu yaparak mitoloji konusuna farklı ve etkili bir yaklaşım sunuyor. James Frazer, C. G. Jung, Karl Kerényi ve alanın önde gelen isimlerinin, mitlerin evrensel anlam arayışımızda bütün toplumlara nasıl hizmet ettiğini gösteren metinlerine yer veren bu antoloji, kahramanın doğumundan sınav ve arayışlarına, düşüş ve yükselişine, ölümüne ve yeniden doğumuna uzanan geniş kapsamlı bir mit araştırmasıdır.

Anlatımına gerçek karakterleri de dahil ederek mitlerin fiziksel olarak gerçek olduğu ve gerçek hayata uygulanabileceği teorisinin altını çizen Leeming, kadın kahraman mitlerinin yanı sıra Navajo, Endonezya, Hint, Çin ve Afrika masallarından örnekler sunuyor ve şöyle diyor: “Mitler, insanlığın hayalleri olarak da adlandırılabilir.”

Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu, yalnızca bu engin konu hakkındaki bilgilerini pekiştirmek isteyenler için değil, insan ruhunu daha iyi anlamak isteyenler için de temel bir kaynak niteliğinde.

Eski Mısır modern insanın imgelemindeki yerini 19. yüzyılda yapılan ilk keşif ve kazılardan bu yana gitgide sağlamlaştırıyor. Eski Mısır’a duyulan hayranlığın sebebini mimarlık harikaları ve sanat eserlerinin yanı sıra mitolojik ve dinsel anlatılarda da buluyoruz. Sanduka Metinleri, Tapınak Metinleri ve Ölüler Kitabı gibi metinler aracılığıyla günümüze ulaşan bu anlatılar Eski Mısırlıların dünyayı algılayışına olduğu kadar kolektif bilinçaltına da ışık tutuyor. Geraldine Pinch Mısır mitleri, tanrıçaları ve tanrılarıyla ilgili ayrıntılı yorumlarını Mısır tarihi ve kültürüyle ilgili açıklamalarla destekleyerek sizlere ideal bir Mısır mitolojisine giriş kitabı sunuyor.

Mısır Mitolojisi mumyalar, binlerce yıllık lanetler, güçlü firavunlar ve gizemli piramiter gibi popüler kültür ikonlarının gerisinde neler yattığını öğrenmek isteyenler için çok uygun bir kitap.

Türkler, insanlık tarihinin gelişim sürecinde birçok farklı medeniyetin şekillenmesine doğrudan veya dolaylı olarak etki etmiş; böylece gelenekleri ve inanç sistemleriyle etkileşim içinde bulundukları halkların şekillenmesini sağlamışlardır. Türklerin yaşamına etki eden Kayra Han, Bay Ülgen, Kuday, Karlık, Umay Ana, Erlik, Kübey Hatun, Alp Er Tunga gibi Türk Mitolojisi’ni oluşturan yapıtaşları ve Türklerin inanç sistemi bu kitabın konusunu oluşturmaktadır. Türklerin ilk inancı olan Şamanizm, yani Gök Tanrıcılık, tarihin başlangıcından bu yana var olan öncü dinlerden biridir. Yazılı metinlere dayalı olmasa da ortaya koyduğu inanç sistemiyle toplumların yaşamlarını etkilemiş, devletlerin resmi dini olma seviyesine kadar kendini getirmiştir. Semavi dinlerin dünya üzerinde yayılmasıyla Şamanizm’i kabul eden toplumlar semavi dinlere yönelmiş olsa da Gök Tanrıcılık inanç geleneklerinin birçoğunu bu dinlerin içine farklı şekillerde sokmayı bilmiş; gelenek ve kültür olarak semavi dinlerin içinde yaşamaya devam etmiştir.

Şeytan iki biçimde tasarımlanmıştır: Birincisi, tektanrıcı dinlerin, önsüz-sonsuz kötüsüdür; Tann'ya başkaldıran, soyut anlamda kötü ruh ya da bu kötü ruh ile özdeşleşen, somut anlamda kötü insandır; tanrısal öfkenin dışa vurumu olarak, korku kaynağı soyut kişilik ya da dünyasal-bedensel eğilimler biçiminde, varlık kazanan nefistir. İkincisi, insanın gelecek yazgısının habercisidir, tevhit ustasıdır ve öğrenme açlığı çeken, her insanın öğretmenidir, kendi yaratıcısına, yaratmış olduğu aşırı eşitsizliğin yeterli bir nedeni olmadığı için, isyan eden erdemli varlıktır. Bu nedenle Hallac-ı Mansur'un, -Benim mücadelem, Seytan'a eski itibarını kazandırmak içindir, demesi boşuna değildir.

Hallac-ı Mansur'un başlattığı bu mücadele, egemenle taraf olan örgütlü kutsallığa bir isyan olmuştur. İrade ile emir arasına sıkıştırılan Seytan'ın bu trajik durumu, öncü sûfileri üzmüştür; çünkü onun durumu bir anlamda, insanın bu dünyada, başına gelecek zorlukların bir habercisiydi; insan, ötesinde insanlık, acı-sıkıntılı geleceğini görüyordu Şeytan'ın yazgısında. Bu yazgıya başkaldırmak ve tetiklediği isyanı kucaklamak yükümünü, yaşama taşınmıştır.

“MİTOLOJİNİN AYNI ZAMANDA KENDİ İÇİMİZDE YAŞANAN SÜREÇLERLE İLGİLİ OLDUĞUNU KEŞFETMEK GEREK.”

– JOSEPH CAMPBELL

Mitoloji, geçmişten günümüze uzanan uydurma öyküler değildir. İnsanın kendi içinde yaşadığı süreçlerle ve psikolojiyle de ilgilidir. Dionysos’u bir şarap ve eğlence tanrısı olarak tarif etmek, tanrılardan gelen çağrının önünü kesmek olur.

Dionysos, insan adına, insana ait olan her şeyin hatta insanlık onurunun savunucusudur aynı zamanda. Baskıcı cinsiyetçiliğe karşı koymanın sembolüdür. Dionysos olmak her zaman yenilenmek ve yinelenmektir de... Dionysos olmak yaşamı her yönüyle sonuna kadar hissederek yaşamaktır.

Haz ve acı, insanın bu dünyada yaşadığını ona kanıtlayan, varoluşunu doğrulayan ve amacını hatırlatan duygulardır. Acının ve hazzın tanrısı Dionysos’un çağımızın insanına söyleyeceği çok şey var.

Fars edebiyatı tarihsel geçmişi, etki alanı, zengin şiir dağarcığı ile dünya edebiyatında, özellikle de doğu edebiyatında önemli bir konuma sahiptir. Türk edebiyatıyla klasik dönemlerden beri süregelen sıkı ilişkileri dolayısıyla divan edebiyatı üzerinde de derin etkisi vardır. Şairlerin dizelerinde yer alan maddi dünya ve fizikötesi âlemlere özgü, ilginç ve esrarengiz varlıkların şahıs, hayvan, yer, zaman, bitki, nesne, tanrılar, kutsallar, melekler, isimler ve kavramların derinlikleriyle aynı oranda geniş bir mitolojik arka planları vardır. Edebiyatı ve tarihî metinleri iyi kavrayabilmek, şiiri hakkıyla çözümleyerek bazı sonuçlara varabilmek için bu kavram ve ögeleri derinlikleriyle anlamak gerekir. Bu ögeler edebiyatın en dinamik kaynakları ve temel taşlarındandır.

Fars edebiyatı, kültürü ve coğrafyasına dair bir başvuru kaynağı olan Fars Mitolojisi Sözlüğü, alanında ülkemizde yapılmış ilk çalışmadır. Fars Dili ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih başta olmak üzere sosyal bilimlerin değişik dallarında çalışan öğretim üyeleri, lisans, yüksek lisans, doktora düzeylerindeki öğrenciler, araştırmacılar ve konunun meraklıları için bir kılavuz niteliğindedir.

Troya! Bütün dünyanın en görkemli krallığı. Ege’nin İncisi. Bir değil iki kere doğan ve yok olan, göz kamaştırıcı İlion [İlyon] şehri. Barbar doğuya giriş çıkışların kapısı ve bekçisi. Altın ve atlar krallığı. Peygamberlerin, hükümdarların, kahramanların, savaşçıların ve şairlerin haşin anası. ARES, ARTEMİS, APOLLON ve APHRODİTE’nin himayesinde, yıllar boyu, savaş ve barış, ticaret ve anlaşma, aşk ve sanat, devlet ve din adamlığı ile ahenkli uygarlık adına ne varsa hepsinin timsali olarak kalmış şehir.

Öyle bir şehir ki; tarihte herkes onun zenginliğini arzuladı; öyle bir savaş ki, tarihte tüm komutanlar o savaşa öykündü; öyle bir destan ki, tüm şairler onu yazmak istedi; öylesine büyülü ki, herkes onu araştırmak istiyor: Troya!

Yunan Mitolojisi serisinin üçüncü ve son kitabı Troya’da Stephen Fry, alışık olduğumuz eğlenceli ve bilgi dolu anlatımıyla yine karşımızda.

Troya, Helena ve savaşları belki de olmuş şeyler değildir; ama onları bildiğimiz kadar neyi iyi biliriz?

Denemeler, Montaigne

Mitolojiler tamamen hayal ürünü müydü, yoksa başka dünyaların hikâyeleri miydi? Birçok farklı kültürün ve coğrafyanın mitolojisini tek tek ele alacak dizimizin on dördüncü kitabı, Meksika, Yukatan, Kuzey ve Güney Andlar gibi coğrafyaların kendine has mitolojisini ele alan Latin Amerika Mitolojisi.

Amerika’nın güneyinde yaşayan halklar, ilginç ayinleri, inanışları ve yaşam tarzlarıyla daima araştırma konusu olmuştur. Üstelik bu bilgilere ulaşmak uzun yıllar almıştır. Bu çalışmada Harley B. Alexander, Latin Amerika’ya özgü çeşitli bölgelerin, toplulukların ve inançların mitolojik izini sürüyor. Sembollerden gizemli inançlara, şaşırtıcı ayinlerden düzenli yapılan geleneklere kadar pek çok konuya değinen bu dopdolu ve titiz çalışma, mitoloji alanında önemli bir boşluğu dolduruyor.

Her şey söylencelerle başladı.

İlk çağlardan itibaren insanlık, yaşadıklarını ve düşüncelerini ifade etme ve aktarma ihtiyacı duydu. Bilinmeyene olan merak, karanlığa karşı duyulan korku ve doğayla yapılan mücadeleler hakkında resimler çizmeye ve hikâyeler anlatmaya başladı. Bu resimler ve hikâyeler zamanla zenginleşerek söylencelere ve en sonunda da mitlere dönüştü.

Mitoloji Rehberi, mit kavramının temeline inerken temel mit çeşitlerini ve en eski hikâyeleri en sade haliyle sunuyor. Hayvan mitleri, doğa mitleri, güneş, ay ve yıldız mitleri gibi çok çeşitli mitleri açıklamalarıyla anlatan bu kitap, mitolojiye meraklı okurlar için nitelikli bir kaynak.

Oyunda, 2500 yıl önce, despot bir yöneticiye karşı toplumun haklı direnişinin öyküsü anlatılıyor:

“Bir Tiran’ın yaptıkları kadar düşmanlık yapamaz hiç kimse halkına. O toplumda, ne kadar önemli olsa da ortak yasalar değil, Sadece, haklı olduğunu iddia eden kralın emirleri geçerli olur ve de orada artık hiçbir şekilde eşitlik bulunmaz. Oysa ki yasaların yazıldığı yerde, yoksul adam ile zengin adamın eşit haklara sahip olduğu belirtilmiştir.

Kendi kendini yöneten bir ülkede halk memnun kalır kuvvetli ve genç bir kadronun kendini ülkeye adamasından. Oysa krallar, karşıtlarının bu nitelikte olduğunu fark edince bu sağduyulu insanların hepsini, kendi egemenliklerini sürdürebilmek uğruna öldürtüp kaldırırlar ortadan. Bir devlet, ilkbaharda yeşermiş çiçek ve başakları acımadan biçer gibi gençlerine kıyarsa, nasıl güçlü ve güvende kalabilir! Tiran yalnızca kendi servetini artırmaya bakarsa, Çocuklar, gençler yaşamlarını nasıl sürdürürler rahatça!”

Akrep’in, yıldızların arasına alınmasının nedeni şuymuş: Usta bir avcı olan Orion, Diana ile Latona’ya, dünya üzerinde her ne olursa olsun öldürebileceğini söylemiş. Bunun üzerine çok öfkelenen Tellus, Akrep’i, onun üzerine salmış. Lakin ikisinin cesaretine hayran kalan Jove, Akrep’i, yıldızların arasına yerleştirmiş. Orion’a gönül vermiş olan Diana ise Jove’a yakararak, Tellus için yaptığı iyiliği, kendisi için de yapmasını istemiş. Dolayısıyla bu takımyıldız, Akrep yükselirken, Orion’un gözden kaybolacağı şekilde düzenlenmiş.

Gotareke oldarên Êzidiyan û Xiristiyanan dibêje ku Xwedê razê xwe tenê ji kesê ku ji hemû ol

û netewan re rêzdar e, vedike. Ev jî tê wê wateyê, ku divê mirov pêşgo û mîtolojiya hemû gelan

bigîhîne hev û bi hevdu re binirxîne. Tenê bi vî awayî mirov dê bikaribe rastiya pêşgo û mîtolojiyan fêm bike. Lêgerînên bi vî rengî dikarin rastî an nerastiya pêşgoyên ku bi zanebûn hatine

guhertin û yên bi navê hin kesayetên navdar hatine afirandin, serwext bibe.

Pêşiyên me yên pêşverû zanibûne ku bermayên wan wê di demên pir dijwar û xeter re derbas

bin, ji bo wê jî xwezila xwe bi wê Roja Pîroz ya ku bibe roja azadiya bermayên wan, anîne. Di

heman demê de wan zanibûye ku rojekî ji rojan bermayên wan wê li ristemkarekî bigerin. Ji bo

ku di rojên dijwar de gel bêbawerî û bêmoral nemîne, remildarên xemxur pêşgoyên xwe wek

mîras ji bermayên xwe re hîştine. Ji bo ewlekariya xwe û ewlekariya Ristemkarê Pêşerojê, wan

pêşgoyên xwe bi zimaneke veşartî, çîrokwarî û sembolî ragihandine.

Heta niha jî di bîra gelan de ye ku dema sê pîrên Zerdeştiyan ji Îrod re behsa jidayîkbûna Îsa

dikin, Îrod şûna ku bi pêşgo û qedera ji jor ve hatiye diyarkirin kêfxweş bibe, biryar dide hemû

zarokên kurîn ên bi temenê heta du salî, bên kuştin. Mezelên komî yên zarokên nûjidayîkbûyî

ku van salên dawî hatine dîtin vê bûyerê piştrast dikin. Ev ne nimûneyeke tekane ye. Di rewşeke

wisa de zaniyar û remildar nikaribûn derbarê Ristemkar (Mehdî) de agahiyên zelaltir bidin. Ji

xwe yek ji sedemên ku komkujî li ser oldarên Êzidiya û Zerdeştiya pêk hat, zanîna razê (sirê)

derbarê hatina Ristemkarê cîhanê bû. Li gor destnîşana vê olê divê Ristemkar ji kurda

derketiba. Bêguman ev yek ne li gor dilê neyarên gelê kurd bû.

Gökyüzü boşluğundaki yıldızlar nasıl var oldu? Kara bulutlar neden gökyüzünde toplanır? Yağmur nasıl oluşup yağıyor? Rüzgâr neden bazen hafif esip bazen şiddetlenir? Güneş neden her gün doğup batarken bazı günler ısıttığı halde bazı günler üşütüyor? Ay neden sürekli değişiyor?
Peki, gökyüzü, tüm bu alametlerin düzenlendiği bir yer mi?
İşte insanoğlu bunların nedenini ve gerçeğini bilmek ister. Her şey o ilk insan için şaşırtıcı ve korkutucudur, düşündükçe içinden çıkamayacakları tam bir bilinmezliktir. Yaşadığı bu tabiat olaylarının bir açıklamasını yapamaz, yapamadığı bu açıklamayı tabiatüstü varlıklar, bilinmez mahlûklar ile doldurma gereği duyar. Bu tabiatüstü varlıkların yaşayışlarını, hareketlerini, karakterlerini, meziyetlerini kendi yaşayış ve hareketlerine benzetmek zorunluluğunu hisseder.
Mehmed Tevfik’in usta kalemi ile 1329 yılında Osmanlıca olarak yayınlanmıştır. Eser o dönemin anlaşılması güç ve ağdalı kelime ve ifadeleriyle kaleme alınmıştır.
Aylar süren hummalı ve tiziz bir çalışma ile Esâtir-i Yunâniyân adlı eseri günümüz Türkçesine çevirip siz sevgili okurlarımıza sunmanın mutluluğunu yaşıyoruz…

Vikingler bir dönem tüm Avrupa´yı kasıp kavurmakla kalmadı, ejderha başlı gemileriyle denizler aşarak bulundukları çağın toplumlarında dehşet ve korkuyla karışık bir saygınlık uyandırdılar. Bu anlayışın izleri günümüzde de süregelmektedir.
Elinizdeki kitap 1894 yılında Annie Klingensmith tarafından derlenen Viking anlatılarının tercümesidir. Bu bakımdan henüz teknolojinin nimetlerinden yararlanılmadan önce tasavvur edilen Viking tanrıları, kahramanları, kutsalları ve alt metinde kendini sıklıkla hissettiren toplumsal yaşamı hakkında yalın bir içgörü sunar.
Keyifli okumalar dileriz....