Sosyolojik Yöntemin Kuralları (9786057531025)

''Modernliğin nezaketine ve katı görgü kurallarına utanmak ve duyguları bastırmak eşlik ediyordu. Postmodernlik ise bireylere utanmadan, arzularını bastırmadan, sınır tanımadan tüketmeyi vazediyordu."

Çağdaş denemeciliğimizin en önemli isimlerinden biri olan Yaşar Çabuklu, yaşadığımız toplumun kurgularını sorgulamayı sürdürüyor. Özellikle bireyin öteki sorunu üzerinde kendisiyle yüzleşmesini ele alan yazılarıyla tanıdığımız Çabuklu, bu kez cinselliğin kurgulanışını tartışıyor.

Önce modernitenin, ardından da postmodernitenin değişime uğrattığı kimlik bilgilerimizin yeniden kurulma sürecinde yaşanılan kırılma ve kısıtlamaların ele alındığı bu kitapta özellikle kadın cinsiyetinin karşılaştığı baskılanmalar önemli bir yer tutuyor.

Ritüelleşmiş davranış biçimlerinin performansla ve siyasetle arasındaki bağıntıya eğilen bir çalışma elinizdeki. Hem performans hem de tiyatro antropolojisi gibi özgül alanların sistemli birer inceleme sahasına dönüşmesine benzersiz katkılar sağlayan bir düşünürün, bir bilgenin, Richard Schechner’in konu hakkındaki en incelikli yazılarından bir kısmı bu kitapta bir araya geliyor. Farklı kültür alanlarından derlenmiş zengin bir yazılı ve görsel malzemenin işlendiği çalışma, performans alanının sadece teatral yaratıyla değil, genel anlamda sanat, modernite, eleştirel düşünce ve kültürlerarasılık gibi kavramlarla arasındaki ilişkinin etraflı bir dökümünü sunuyor. Onyıllardır hem ilham verici bir öncü hem de çığır açan bir uygulamacı olan Schechner’in kaleminden performans ve kültür üzerine yazılar.

İnsan; Evren ve içindekilerle ilişkilerini yol ve yordamında yürütebilmek için öncelikle kendini bilmeli ve tanımalıdır. Bedenin fizik ve ruhunun kurallarını bilen ve onlara uyan insan; onu yaratanın kural ve değerlerini de  kabullenir. Çünkü insan eksiktir ve eksiklerini dışındakilerden karşılamak zorundadır. Evrene ve insanlara muhtaçtır ve onlarla iyi ilişkiler kurmalıdır. Bu sebeple de varlıklar ve evreni tanımalıdır. Tanımak için muhtaç olduğu ilk ve en önemli şey de onlarda saklı bilgilerdir.

Ailede, toplumlarda ve insanlık ailesinde ihtiyaçların en iyi şekilde karşılanması; insan ilişkilerinin sevgi, saygı, barış ve güven duygusu içinde, yaşanması, yayılması, insanca ilişkileri düzenleyen -ortak ilahi ve toplumsal- kuralların çok iyi bilinmesi ve içtenlikle uygulanmasına bağlıdır.

İnsan ailede, toplumda, iş ve devlet yönetimi ile insanlık ailesinde çok değişik insanlarla temastadır ve onlarla değişik ilişkileri yürütmek zorundadır. Ailede insan ilişkilerini düzenleyen kuralları öğrenen insan; kazandığı bu uyum alışkanlığı sayesinde, toplumda, özel işyerleri ve kamu kurumlarındaki insan ilişkileri kurallarını da ana hatlarıyla öğrenmiş olmaktadır. Bu sebepledir ki çocuklarımızın aile ortamında yetişmeleri son derece önemli ve gereklidir. Çünkü davranış kurallarının ilk öğrenilme, uygulanma ve test yeri her insanın ailesi olmaktadır.
Elinizdeki kitapta insan ilişkileri; ailede, toplumda, kamu ve özel iş yerlerinde olmak üzere bir bütün olarak ele alınmıştır. Her insanın ailesinden başlayarak bütün toplumlarla barış ve hoşgörü içinde yaşamayı başarması yani toplumsallaşması için bu kuralları öğrenmesi, özümsemesi ve onlardan hukuk kuralları çıkarması gerekmektedir. Toplum değerlerinden süzülen bu kurallar sayesinde, gençler, birer hanımefendi ve beyefendi olarak yetişecektir. Birbirlerine iyi gözle bakacak, sevgi, saygı ve güven duyguları yeşerecektir. Bu düzenli ilişkiler sayesinde aile, toplumlar ve toplumlar arasındaki uyumlu ilişkiler; “insanlık ailesinin de” hayal değil sonuncu gerçek olduğunu insanlığa hatırlatacaktır.

Eric J. Hobsbawm’ın klasikleşmiş eseri İlkel Asiler, köylü isyanlarından binyılcı hareketlere, mafia’ya, İspanyol anarşizminin isyancılığı ile köylü tasavvurlarına, İtalyan fasci’leri ile komünist hareketin ilişkisine, şehirlerde güruhların ayaklanmalarına ve 20. yüzyılın komünist işçi kalkışmalarına bakarak isyanın, eşkıyalığın tarihini ele alıyor. Avrupa’da eşkıyalığın, isyanın, ayaklanmanın siyasal hareketlerle nasıl buluştuğuna; dinsel inançların siyasal bilinçte nasıl akıp yaşadığına odaklanıyor. İlkel ile modern arasında varlığını sürdüren, dönüşse de yok olmayan bir direniş şeklinin hikâyesini anlatıyor; kan ve gözyaşı kadar efsane, iman ve ısrarın asi hikâyesini... Güruh yoksuldu; "onlar" zengindi; hayat temelde yoksullar için adil değildi. Güruhun tutumunun temeli, sayısız sokak baladında görülebilecek olan bu tür şeylerdi: Ben hapiste bir tutukluyum Çünkü yeterince param yok Altından bir anahtarla Açılmayacak kapı yok. Londra’da ya da Sevilla’da, soyguncuların ve haydutların anarşist ayaklanmasının idealleştirilmesinde her zaman büyük bir lord ya da devletle sorun yaşayan, her zaman ihanet gören, her zaman intikamını alan yasa dışı insanlar vardır. -E. J. Hobsbawm

“Her şey birkaç ağaç için miydi?”

Milyonları ayağa kaldıran Gezi Direnişini bir türlü anlayamayanların sorduğu sorudur bu.

Evet her şey bir ağaç içindi!

Çünkü “ağaç” bütün kültürlerde, ama özellikle Türklerde, hayatın simgesidir.

Sümer tabletlerinde ağaç imgesi çok yaygındır.

Türk mitolojisinde ağaç göğün direğidir.

Osman Gazi, devletinin geleceğini rüyasında bir ağaç olarak görmüştür.

Atatürk ise bir ağaç kesilmesin diye köşkünü yerinden oynatacak kadar duyarlıdır.

Hz. Muhammed’in ilk mucizelerinden biri kurumuş hurma ağacını yeşertmektir.

Hz. İsa ise henüz bebekken ölü bir palmiyeyi canlandırıp meyvesini yemiştir.

Dervişler Hakk’a ulaşmak için bir ağaç kavuğuna sığınır,.

Buda ise Nirvana’ya bir ağaç gölgesinde erişmiştir.

Ve hâlâ dileklerimiz için ağaca çaput bağlar, yatır ve türbelerin bahçelerini ağaçlarla bezeriz.

Şehir hayatından kaçmak için pikniğe gittiğimizde de sığındığımız yine bir ağaç gölgesidir.

Mimariden giyim kuşamımıza, halılarımızdan mezar taşlarına kadar “ağaç” hayatımızın her anında bizimledir.

“Ağaç”la birlikte yaşarız çünkü “ağaç” yaşam demektir.

Serap Yeşiltuna, bu kitabında “Hayat Ağacı”nın insanlıkla yaşıt öyküsünü araştırıyor ve Gezi Parkı’ndaki “birkaç ağacın” milyonları neden ayağa kaldırdığını ortaya koyuyor.