Hayatın Anatomisi: Canlılar Bilimi Felsefesi - Evrim ve Ötesi başlıklı kitabımız, insan dimâğının en mütekâmil, en kuşatıcı eseri olan felsefe-bilim sistemliliğinin vucuda getirilişi, onun belirli vasıflarına ilişkin örnek oluşturabilecek, bundan da öte, beşer–insan bütünlüğünün canlılar dünyasıyla irtibatını açıklayacak ve canlılığı aşkın –dirimötesi– kültür âlemine geçişin zeminini tesviye edecek en yetkili merci canlılar bilimi felsefesi ve onun ele aldığı ana sorunlar ile konuları irdeleyip açıklamayı amaçlamaktadır.

Kitabın eğildiği bu sorunlar, canlılar bilimi dışında kalan “Hayata Dair” ve “Ekler”de, demekki biyoloji-ötesi şeklinde nitelenebilecek olan kısımlarda daha bir deşilip açıklanmakta ve ana savı oluşturan ‘yaşama’ ile ‘hayat’ın kesiştiği yerlerin gösterilmesi cihetine gidilmektedir.

"Eflatun, hem dini mistiklerin hem de felsefenin, dolayısıyla bilimin fışkırdığı suyun başıdır. Hayatın bu iki yüce vechesi onun nazarında zıtlık hâlinde değildir. Tam tersine, Kutsal Bütünlükün (Kosmos) birbirini tamamlayan iki aslî görünümüdürler. Bu iki görünümden birini kendisine esas alıp onu temelde kutsallıkdışı düzlemde işleyerek sistemli yapıya kavuşturan Eflâtun’un Akademiadaki seçkin öğrencisi Aristoteles’tir. Onun kendine esas aldığı görünüm felsefedir. Bunu o, hocasının tutumundan farklı bir tavırla biçimsel ve şematik (mantık) tarzda geliştirerek dar mesleki anlamdaki felsefeyi oluşturup buradan bilimi türetmiştir." Evrim sorunu Aristoteles’in döneminden günümüze kadar bir çok vechesiyle tartışılmış yeni bilgiler ve yorumlar ortaya atılmış olmakla beraber, tartışma tam olarak sonuçlanmış değildir. Yazarın bu eserinin "Aristo’da canlılar ve bilim sorunu"nu ele alarak iki bin küsur yıldır tartışılan konuya bir temel oluşturduğunu ummaktayız.

Bu çalışmanın esasını Kant’ın başyapıtı "Salt Aklın Eleştirisi"ni irdelemek oluşturuyor. Prof. Duralı eserinde Kant’ın hayatını ve felsefesini inceleyip yorumlarken; büyük filozofun "çığır açıcı paradigmasını" ortaya koyuyor. "Kant’ın inşâa etmiş olduğu muazzam felsefe yapısı (sistemi), yeni bir çığırın pınarıdır... İdeolojik yansımaysa bağrında, İngiliz kültürü ile felsefesi çıkışlı hâkim Çağdaş küreselleş/tiril/en İngiliz-Yahudîninkine seçenek oluşturacak medeniyet tasarısını taşıyacaktır."

"Kudreti geçmişindeki müktesebatından kaynaklanıp da İslam medeniyeti çerçevesinde serpilip yeşermiş Osmanlı Türk kimliğini taşıyan bir milletiz. Tarihi belirlememizi Ortaçağ Hıristiyan ile Yeniçağ dindışı Batı Avrupa medeniyetlerinde asla bulmamış olan bir kültürüz. Doğal yolu izleyen, sağ ve sağlıklı kalır. Sonuçta, tarihi Osmanlı Türklüğünün doğal devamı olup Batı Avrupa Camiasında yer almayan çağımızın Türklüğü, tekrar manevi değerlere temellenmiş bir adil iktisat nizamı oluşturarak milli toplum (sosyal) devletini vücuda getirmek zorundadır.

İnsan, ‘bilgisi üstüne katlanarak bilen beşer’ demektir. Filosof ‘bilgi’yi ve onun zihindeki yapıtaşı durumundaki ‘kavram’ı kendine konu edinen kişi olması bakımından, sistemleştirilmiş bilgiler bütünlüğü biçiminde özetleyebileceğimiz ‘bilim’in ‘bilgin’idir. Bu durumda ‘bilgi’ üreten bilim, onun ürettiği ‘bilgiler’ üstünde düşünen de felsefedir. Felsefe, bilimin ürettiği bilgiler üstüne dönüp tasarılar oluşturmasaydı bilim iş göremez duruma düşerdi. İkisinin birarada temsil ettiği kudret, olağanüstüdür.

Bu kitap, din ile görünürler dünyası arasında kalan kesimde akıl yürütme kılavuzluğunda bilgi üretip, üretileni sınayan kurumlaşmış felsefe-bilimin ortaya çıkışı ile işleyişini tarih arkaplanı çerçevesinde belirleyip açıklamaya çalışmaktadır.

Hayatımızı dayadığımız, sırtımızı verdiğimiz temel inançlar felsefe-bilimde aranmaz, aranmamalıdır. Zirâ felsefe-bilim yaşatmaz; hayatî ihtiyâçları karşılamak üzre oluşturulmaz. Sâdece merakı tatmine, bilgi edinmeğe yöneliktir. Felsefenin metafiziğinde "bilgi"; bilginin nereden neşet ettiği, yapısı ve tabiatı araştırılıp elde edilirken bilimlerde varolanların keşfinden elde edilir.

Felsefe Bilimin Odağında Metafizik adlı eser bilginin nereden neşet ettiğini, yapısını ve tabiatını; tarihsel çerçevede, derinlemesine ve mukayeseli olarak ele almaktadır.