Cezmi, Namık Kemal’in İntibah’tan sonra kaleme aldığı ikinci romanıdır. Türk edebiyatında tarihi roman türünde yazılmış ilk eser kabul edilen kitap, aslında iki cilt olarak planlanmış ancak ikinci cildi yazılamamıştır. İkinci cildin yazılamayışını Mehmet Kaplan, iki değişik tarzda izah etmektedir. Namık Kemal’in Abdülhak Hamid’e yazdığı bir mektupta Cezmi’yi isteksiz kaleme alışı anlatılır: “Ne yazdığımı, ne okuduğumu soruyorsun. Hiçbir şey yazmıyorum veya tabir-i sahihi ile memuriyet hasebiyle evrak-ı resmiye yazıyorum. Tarih okuyorum, felsefiyat okuyorum. Cezmi’yi ikmal etmek kolay fakat gönlüm istemiyor. Mamafih yakında bitireceğim.” Romanda üç devletin tarihi hayatı vardır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu, İran Şahlığı ve Kırım Hanlığıdır. Eser 10 fasıl ve 41 kısımdan ibarettir
Kitap Adı: Cezmi – Yeni Kapak Kitap Yazar Adı: Namık Kemal Yayın Direktörü: Gülşen İşeri Düzelti: Saliha Ulusoy Son Okuma: Gökçe Şenoğlu Sayfa Tasarım: Aslı Varol Sayfa Sayısı: 376 Ebat: 13,5x19,5 Tür: Klasik Türk Edebiyatı Kağıt / İç Baskı: III. Hamur Enzo, 52 gr. Cilt / Kapak: Amerikan Bristol 230 gr. ISBN / Barkod: 9789751044778
Mecburi Kıraat serimizin ikinci kitabı “Vatan Yahut Silistre” neşrolunuyor. Kitap, İstiklâl Takvimi'nin 1443 nüshasının neşri münasebetiyle açılacak sergide temin edilebilecektir.
Namık Kemal'in bu meşhur piyesini neşretmek gayesiyle eserin birkaç farklı nüshasını tedkik ettik. Birçok farklılıklar dolayısıyla ilk nüshasını, yani Namık Kemal henüz hayatta iken neşredilmiş nüshayı esas aldık. Birçok farktan bir tanesi dikkat çekici ve düşündürücü. Piyesin sonunda hep bir ağızdan söylenen "Yaşasın Vatan" sözü Türk yazısıyla neşredilmiş ilk nüshada var ama sonra yok olmuş. "Vatan Şairi"nin eserinden bu söz sonraki nüshalarda çıkarılmış. Piyesin ilk oynandığında uyandırdığı tesir ve sonradan piyesin sahnelenmesinin menedilmesi, Namık Kemal'in de sürgün edilmesi düşünülünce saltanat devrinde bunun tabii bir sansür olduğu düşünülebilir. Lakin aynı eserin cumhuriyet rejiminde de temsil edilmesinin men edilmesine ve "Yaşasın Osmanlılar" "Padişahım Çok Yaşa" gibi eski rejime dair ifadelerin sansür edilmesi şartıyla ancak temsiline müsaade edildiğine ne dersiniz?
İdare ve idarecilerin yaklaşımından öte edebiyatımızda Türk milletinin teveccüh ettiği Vatan Yahud Silistre'ye nasıl bakıldı? Bakıldı mı? Bakılmadığını İsmet Özel şöyle ifade ediyor: "Türkiye’de “fikriyat” sadece edebiyat ve bilhassa şiir dolayısıyla hayatiyet kazanabildiği için bize neyin ne olduğunu bir münekkid gösterebilirdi. Bu münekkid doğmadı, doğamadı, zira hem Batı’ya kapanıp, kapaklanıp hem de tenkid yapamazdın. Bir münekkid çıkıp Vatan Yahut Silistre’deki Abdullah Çavuş’u Shakespeare’in soytarılarıyla karşılaştırmadı. Neden Abdülhakhamid’in Fatih’i değil de Tarık’ı yazmaya değer bulduğunu izah eden olmadı? Oldu da benim haberim mi yok?"
Mecburi Kıraat serimizin yeni kitabı olarak neşrettiğimiz Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre eserine bu vesileyle Türkce bakılmasını teklif ediyoruz.
Edebiyatımızda ilk edebi roman olarak kabul gören İntibah; aşk, kıskançlık, intikam duygularını işleyen psikolojik bir yapıttır. Namık Kemal, bu romanda Batılı romancılara özgü bir betimleme ve tahlil yöntemi ortaya koyar. Bugün bizim için İntibah romanının değeri, eski Türk edebiyatına karşı yeni bir edebiyat girişimi olarak tarihimizde yer almasıdır.
Romanda korumacı bir aile tarafından yetiştirilen genç bir erkeğin dönemin eğlence anlayışıyla tanışmasından sonra gelişen olaylar anlatılır. Kendisini tanımadığı, uyum sağlayamadığı bambaşka bir dünyanın içinde bulan Ali Bey’in başına gelenler hem kendisini hem de ailesini felakete sürükleyecek, son pişmanlık ise fayda etmeyecektir.
Vatan ve özgürlük şairi Namık Kemal, ömrü boyunca yurt sevgisini ve özgürlük aşkını aşılamak için çalışmış bir edebiyat insanı, gazeteci ve aydındır. Türkiye’de aydınlanmanın öncü isimlerindendir. Onun zulme ve esarete karşı mücadeleyi anlatan eserleri, Kurtuluş Savaşı’na giden yolda halkın bilincinde büyük yer tutmuş, kendinden sonraki kuşakları da etkilemiştir.
Tiyatronun modernleşmesi için büyük çaba harcayan Namık Kemal, izleyicilere belli düşünceleri aktarmak için en yararlı ve eğlenceli yolun tiyatro olduğunu düşünerek piyesler yazmıştır. “Vatan”, “hürriyet”, “millet” gibi kavramları tiyatro eserlerinde de sıkça kullanarak düşüncelerini halka bu yolla iletmiştir.
Batılı anlamda ilk tiyatro eseri olarak kabul edilen Vatan Yahut Silistre, kuşatma altındaki bir kalenin özveriyle kurtuluşunun öyküsüdür. İçinde tutkulu bir aşk hikâyesini de barındırır. Oyunun sahnelenmesinin ardından izleyiciler çok etkilenmiş, Namık Kemal ve arkadaşlarının sürgüne gönderilmesine neden olacak kadar büyük gösteriler yapılmıştır.
Ali Bey, yaklaşık 18 yaşına kadar babasının gölgesinde yaşar. Babasının ölümünden sonra, çalışma arkadaşlarının yönlendirilmesiyle o dönemdeki eğlence yerlerine gitmeye başlar. Bu gidiş Ali Bey’i yavaş yavaş annesinden ayırır ve Mahpeyker adında ahlaksız bir kadının ağına düşürür. Annenin oğlunu bu durumdan kurtarmak için satın aldığı cariye Dilaşup ise Ali Bey’e gönülden bağlanır. Her şeyini Ali Bey’in maceraları sonucu kaybeder. İlk romanlarımızdan sayılan İntibah’ta Namık Kemal iyi ile kötünün mücadelesinde kendi tavrını iyiden yana koymasına rağmen, okuyacağınız bu romanda üzüntülü bir son beklemektedir sizi.
Türk tiyatro tarihinin kült eserlerinden biri olan Vatan Yahut Silistre ile Namık Kemal kuşaklar boyu devam edecek bir Vatan edebiyatının temellerini atmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun çözülme döneminde vatan sevgisini canlı tutmak amacıyla defalarca oynanmış ve günümüzde de oynanmaya devam eden oyun, Namık Kemal hayattayken Rusça ve Almancaya, daha sonra da Fransızca, Sırpça ve Arapçaya çevrilmiştir. Düşünceleri ve eserleriyle sadece yaşadığı çağı değil, sonraki kuşakları da etkileyen Namık Kemal her şeyden önce bir vatan şairidir ve kaleme aldığı bu ilk oyunuyla da vatan sevgisinin ne denli yüce bir sevgi olduğunu göstermektedir. İlk olarak 1873 yılında Osmanlı Tiyatrosu’nda sahnelenen Vatan Yahut Silistre Türk tiyatro tarihinde bir benzerinin daha yaşanmadığı olaylara sahne olurken, Namık Kemal’in de sürgün yıllarının başlamasına neden olmuştur.
21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğdru, 2 Aralık 1888'de Sakız Adası'nda öldü. Asıl adı Mehmet Kemal'dir, Namık adını ona şair Eşref Paşa vermiştir. Babası, II. Abdülhamid döneminin ünlü müneccimbaşı olan Mustafa Asım bey'dir. Annesini küçük yaşında yitirince çocukluğunu dedesi Abdüllatif Paşa'nın yanında, Rumeli ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinde geçirdi. Bu yüzden özel öğrenim gördü. Arapça ve Farsça öğrendi. 18 yaşlarında İstanbul'a babasının yanına döndü. Düşünceleri nedeniyle Erzuruma ve Magosaya sürgüne gönderilmiştir. 1888'de mutasarrıflığa gönderildiği Sakız adasında vefat etmiştir.
Eserleri:
Oyun: Vatan Yahut Silistre,1873.
Zavallı Çocuk, 1873
Akif Bey, 1874
Celaleddin Herzemşah, 1885
Kara Bela, 1908
Roman: İntibah, 1876
Cezmi, 1880
Eleştiri : Tahrib-i Harabat, 1885;
Takip, 1885;
Renan Müdafanamesi, 1908
İrfan Paşaya Mektup, 1887;
Mukaddeme-i Celal, 1888.
Tarihsel Yapıt: Devr-i İstila, 1871;
Barika-i Zafer, 1872
Evrak-ı Perişan, 1872
Kanije, 1874;
Silistre Muhasarası, 1874
Osmanlı Tarihi, (ö.s.) 1889
Büyük İslam Tarihi, (ö.s.) 1975
Çeşitli: Rüya 1893;
Nanık Kemal'in Mektupları, (ö.s.), 1972
Vatan şairi Nâmık Kemal'in Vatan Yâhut Silistre oyunu, tiyatro yazınımızın ilk önemli yapıtıdır. Yazar, konusunu ünlü Silistre müdâfaası'ndan alan bu oyununda Osmanlı kahramanlığı'nın birer örneği olan kişileri aracılığıyla vatanı için ölmek tezini coşkulu bir dille işler. Sahnelenen ilk oyun olarak kabul edilen Vatan Yâhut Silistreyi okurken de zevk alacaksınız.
Alfabe bilgisine sahip olan kişiler için hazırlanan bu çalışma ile okuma becerinizi artıracak, başlangıç seviyesinden ileri seviyeye kadar olan farklı metinlerle aşamalı olarak hem kelime hem de yazılış biçimleri konusundaki bilgilerinizi pekiştireceksiniz.
Osmanlı Türkçesi Öğrenim Seti başlığı altında sunulan bu çözümlü metinler ile,• Seviyenize göre kitap seçebilecek,• Farsça ve Arapça kelime dağarcığınızı genişletecek,• Metnin Arap harfli kısmı ile Latin harfli kısmını aynı sayfada görerek kelimelerin yazılış biçimleri ile telaffuzunu tek seferde karşılaştırabileceksiniz.
Tanzimat döneminin en önemli isimlerinden birisi olan Namık Kemal, hemen hemen tüm eserlerinde “vatan”, “hürriyet”, “millet” kavramlarını esas almıştır.Batılı anlamda ilk tiyatro eserimiz olan Vatan Yahut Silistre, Namık Kemal’in de yazdığı ilk oyundur. Eser, Namık Kemal’in sağlığında Gedikpaşa Tiyatrosu’nda sahnelenmiş hatta gösterimin ardından çıkan bazı olaylar ve İbret gazetesinde yayımlanan bazı makaleler, Namık Kemal ve arkadaşlarının sürgüne gönderilmesine neden olmuştur.
Bir tiyatro eseri olarak ayrıca ilgi görmüş, kısa zamanda başka dillere çevrilmiş ve pek çok tiyatro oyununun yazılmasına öncülük etmiştir. Rusların Silistre Kalesi’ni kuşatmasına karşı koymak üzere gönüllü olarak Silistre’ye gelen İslam Bey ve erkek kılığına girerek onun ardından giden Zekiye’nin hikayesinin işlendiği Vatan Yahut Silistre’de asıl vurgulanmak istenen, “vatan uğruna yapılmayacak şey olmadığı”dır.
Gerçekçi bir dille yazılmış olan İntibah, aşırı korumacı bir aile tarafından yetiştirilen bir delikanlının yaşamın zorluklarıyla başa çıkamaması ve gerçek dünyaya uyum sağlayamamasını konu alır.
Roman akıcı bir anlatıma sahiptir. Yaşanan olaylar karşısında soğukkanlılığını koruyamayan, pek düşünmeden ani kararlar veren delikanlı, hem kendisinin hem de sevdiklerinin hayatını mahvedecektir. “Son pişmanlık fayda etmez” şeklinde özetlenebilecek olan olaylar dizisi, dönemin yaşam tarzı, alışkanlıkları ve artık günümüzde geçerliliği kalmamış sosyal düzen içerisinde anlatılır. Uyanış anlamına gelen İntibah, gerek yazıldığı dönemle, gerek dönemin edebiyat anlayışıyla ilgili fikirler vermesi bakımından önemlidir.
"Akif Bey" piyesi Namık Kemal'in Magosa'da sürgün bulunduğu sırada yazdığı eserlerdendir. Bundan ötürü kendisinin "otuz sekiz ay" olarak birkaç kere tekrarladığı bu sürgün hayatını gözden geçirmek gerektir.
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.