İslam Düşüncesinde Din-Felsefe/Vahiy-Akıl İlişkisi’nde Ali Bulaç, İslam düşünce tarihinin ana araştırma konularından olan Hakikat arayışı ve Hakikat’in Bilgisi’ne nasıl ulaşılabileceğine ilişkin çıkan tartışmaların toplu bir özetini sunarken, yaşadığımız modern krizin çıkardığı sorunlar ve cevapları üzerinde de duruyor.
 
İslam’ın düşünce, bilgi ve irfan tarihinin tartışmalı konuları arasında olan felsefenin İslam dünyasına girişi, Meşşai ekolü, Gazali’nin Meşşai filozoflara yönelttiği eleştiriler ile bu tartışmaya katılan İbn Bacce, İbn Tufeyl, İbn Rüşd ve diğer filozofların yanı sıra Şii, Sufi, Kelamcı ve Selefîlerin konuya yaklaşımı üzerinde de durulmuştur.

İslam Düşüncesinde Din-Felsefe/Vahiy-Akıl İlişkisi, İslam tarihinde Meşşaî felsefeye gösterilen tepkinin arka planında yatan sebepler; bugün din, modernite ve akıl arasında kurulması gereken ilişkilerin niteliği hakkında açıklayıcı bilgiler verirken, düşünce mirasımızın bu zengin tarihi perspektifinden hareketle, bugün yaşamakta olduğumuz sorunlara uygun çözümlerin neler olabileceği konusuna da açıklık getirmektedir.

Fransızların libre pensee diye isimlendirdikleri özgür düşüncenin, bir başka deyişle “dine karşı düşünce”nin tarihi, inanışın tarihi kadar eskiye gider. İnanç sistemlerinin kurulmaya başladığı günlerde, doğal olarak bu inançlara karşı olan düşünceler de var olmaya başlamıştır.

Albert Bayet’in yazdığı gibi: “Düşünce haklarına ilişkin çok belirgin bir ayrım da, hiç kuşkusuz çatışmalar yaratma eğilimidir. Özgür düşüncenin tarihini yapan da işte bu çatışmaların art arda zincirlenişidir.”

Ruhban sınıfı tarafından yüzyıllar boyunca baskı altında tutulmaya çalışılan özgür düşüncenin tarihi Batı’da Rönesans’la birlikte değişmiş; Fransız İhtilali’nin ardından demokrasi kavramıyla birlikte düşünce özgürlüğünün de yayılması özgür düşünceyi iyice güçlendirmiştir.

Dine Karşı Düşüncenin Tarihi, insanlık tarihinin en önemli mücadelelerinden birini, özgür düşüncenin var olma savaşını ve her zaman var olacağını, meraklı okurları daha derin araştırmalara yöneltecek ipuçlarıyla birlikte, Cemal Süreya’nın özenli çevirisiyle okuyacaksınız.