“Virüsler her yerdeler ve virüs evreni akıl almaz büyüklükte… Bu devasa depodan zaman zaman insanda hastalık oluşturacak yeni patojenler çıkması kaçınılmaz. Şimdi asıl sormamız gereken soru şu: Biz buna hazırlıklı mıyız?”

COVID-19 pandemisi tüm dünyayı yakın tarihimizde benzeri görülmemiş bir şekilde etkiledi, etkilemeye de devam ediyor. HIV, domuz gribi ve SARS gibi pandemiler çok sayıda ölüme neden oldu ya da farklı şekillerde insanların hayatlarını etkiledi. Tüm bu süreçler boyunca virüsler ve ölümcül enfeksiyonlarla ilgili sürekli bir bilgi bombardımanı altında kalıyoruz. Uzmanların görüşlerinin yanı sıra farklı pek çok kaynaktan gelen doğruluğu şüpheli bilgiler, söylentileri gerçeklerden ayırmayı güçleştiriyor.

Virüslerin keşiflerinden karmaşık yapılarına kadar incelendiği, orijinali Oxford Üniversitesi tarafından yayımlanan bu kitapta minik parazitlerin yeryüzünün en bol bulunan yaşam biçimi haline nasıl geldiklerine şahit olacaksınız. Ebola ve Zika gibi dünyanın daha uzak köşelerini etkilemiş gibi görünen salgınların aslında nasıl bir küresel sorun olduğunu, uçak yolculuklarının virüslerin geniş coğrafyalara nasıl hızla yayılmasını sağladığını, iklim krizinin gelecekte salgınların seyrini nasıl değiştirebileceğini, virüslerle mücadelede kullanılan aşı ve ilaçların tarihçelerini okuyacak, her şart ve durumda varlıklarını sürdürmeyi başaracak virüslerle nasıl uyum içinde yaşayabileceğimizin ipuçlarına ulaşacaksınız.

Yaşadığımız dünyada bitki ve hayvanlar dışında bir canlı grubu var ki, gözle görülemeyecek kadar küçük olmalarına rağmen yeryüzünün asıl sahipleri oldukları söylenebilir: Diğer tüm canlılardan önce onlar vardı, muhtemelen en son da onlar yok olacak. Yalnızca çevremizi değil, bedenlerimizi de mesken edinen bu canlıların “dost” olanlarına muhtacız: Sağlıklı bir yaşam için bize hava ve su kadar gerekliler. “Düşman” olanlarla aramızdaki mücadele ise ezelden beri sürüyor.

Mikrobiyolog Dorothy Crawford bu kitapta kısaca “mikroplar” diyeceğimiz, her yerde hazır ve nazır olan bu küçücük canlılarla insanlar arasındaki ilişkinin tarihini ele alıyor. Mikroplar insanlara kolayca bulaşıp yayılacak şekilde nasıl evrimleşti? Avcı-toplayıcı topluluklardan tarım toplumlarına geçiş neden mikroplara yaradı? İlk şehirler kurulduğunda hangi koşullar mikropların serpilip palazlanmasına yol açtı? Tarihte yaşanan şiddetli salgın ve kıranlar insan toplum ve kültürlerini nasıl etkiledi? Mikroplarla etkili bir şekilde mücadele etmeye başlamamızı sağlayan icat ve keşifler nelerdi? Hangi mikropları alt ettik, hangileri bizi alt etmeye devam ediyor? Giderek kalabalıklaşan bir dünyada bizi nasıl tehlikeler bekliyor?

“İnsanlarla mikropların birlikte evrildiği binlerce yıllık bir hikâye bu, olup bitenlerin tarihi de genlerimizde yazılı. Bizler bulaşıcı hastalıkları atlatmış, hastalıklara dirençli çocuklar dünyaya getirmiş ataların evlatlarıyız; burada olup bu hikâyeyi anlatabiliyor oluşumuzu da onlara borçluyuz.”