Tarihin belli dönemlerinde hem ülkemizde, hem de dünyada pek çok kitap toplum değelerine aykırı olduğu gerekçesiyle yasaklandı. Yasaklanan bu kitaplar ne satılabildi, ne de yeniden basılmasına izin verildi. Hatta bazı kitaplar sadece yasaklanmakla kalmadı, okuyucusunun da hapse girmesine sebep oldu. Bir dönem yasaklanan kitapların bir kısmını sizler için derledik:
İngiliz biyolog ve doğa tarihçisi Charles Darwin’in kitabı Türlerin Kökeni sadece bilim tarihini değil, edebiyattan felsefeye kadar pek çok dalda bakış açısını değiştirecek kadar güçlü bir eser olmasıyla biliniyor. 1967 yılına kadar evrim teorisini öğretmenin yasak olduğu Amerika’da eser bu gerekçeyle yasaklatıldı. Kitabın yasaklandığı ülkeler arasında Yugoslavya ve Yunanistan da bulunuyor. Tüm zamanların en çok tartışılan ve en ünlü bilim kitabını henüz okumadıysanız göz atmanızı öneririz.
İngiliz Edebiyatının önemli yazarlarından biri olan George Orwell’in 1984 adlı eseri bugün 20.yy'ın en etkili romanlarından biri olarak tanımlanıyor. Yazarın geleceğe ilişkin korkunç bir tablo çizdiği kitabı baskıcı yönetimlerin kitleleri manipüle etme tekniklerini gözler önüne seriyor. Henüz o dönemde ortaya çıkmamış olan “büyük birader” gibi kavramları yansıtan 1949 tarihli kitap İngiltere ve Amerika’da totaliter yönetimler ve sansüre ilişkin kasvetli bir uyarı olduğu gerekçesiyle yasaklandı. İronik olansa kitabın yayımlandıktan 1 yıl sonra 1950 yılında Sovyetler Birliği’nde de yasaklanmış olmasıydı.
Cervantes’in 1605 yılında yazdığı ve bugün ölümsüz eserler arasında gösterilen eseri Don Kişot, şövalye romanlarına karşı bir taşlama niteliğinde. “Hayırseverliğin değersiz kılınması” gerekçesiyle İspanyol engizisyonu tarafından yasaklanan kitap ancak 19. Yüzyılda eksiksiz olarak tekrar okuyucuyla buluşabilmiştir.
Ülkemizde eserleri en çok yasaklanan, kitapları defalarca toplatılan ve hakkında mahkumiyet kararları çıkartılan isimlerden biri olan Nazım Hikmet’in başta 835 Satır adlı şiir kitabı olmak üzere Jokond ile Si-Ya-U, Varan 3, 1+1=1, Sesini Kaybeden Şehir adı kitapları da "bir zümrenin başka zümreler üzerinde hâkimiyetini temin etmek gayesiyle halkı suça teşvik ettiği" gerekçesiyle yasaklandı.
Türk Edebiyatı’nın önemli kalemlerinden biri olan Sait Faik Abasıyanık’ın Medarı Maişet Motoru adlı romanı da listenin dikkat çekici kitaplarından. Siyasi yönelimiyle hiçbir zaman gündemeye gelmeyen yazarın kitabı Yeni Mecmua’da tefrika edilmeye başlandığında dikkat çeker ve yazarın yayımcı bulmasına engel olur. 1944 yılında yayımlanabilen eser bakanlar kurulu kararıyla toplatılır. 1952 yılında sansürlü haliyle ve “Bir Takım İnsanlar” adıyla yeniden yayımlanan eser çok yakın geçmişte İş Bankası Kültür Yayınları tarafından eksiksiz olarak yeniden okuyucuyla buluştu.
1960 yılında yayımlandığında büyük ses getiren Bülbülü Öldürmek Amerika’nın güneyinde yaşanan ırkçılığı ve eşitsizliği bir çocuk kahramanın gözünden anlatıyor. Adalet, eşitlik, ayrımcılık gibi bugün hala üzerine tartışılan kavramları işleyen kitap yayımlandıktan 1 yıl sonra yazara Pulitzer ödülü kazandırmasına rağmen ironik bir biçimde ırkçılık içerdiği gerekçesiyle yasaklandı. Küfürün de yasağa gerekçe olarak gösterildiği eser, geçtiğimiz yıl da Mississippi'deki bir okulun müfredatından çıkartılarak yeniden yasakla gündeme gelmişti.
Sabahattin Ali’nin ölümünden önceki son öykü kitabı olan Sırça Köşk dönemin devlet yönetimini eleştiren, direnmenin gücünden söz eden bir eser. 1947 yılında yayınlanan ve yönetime başkaldırı olduğu gerekçesiyle yasaklandı.
Listenin en şaşırtıcı kitaplarından biri şüphesiz bugün dünya çocuk klasikleri arasında gösterilen Alice Harikalar Diyarında. İngiliz yazarın sadece çocuklara değil, yetişkinlere de bambaşka bir dünyanın kapısını açtığı kitabı hayvanlara insani özellikler yüklendiği ve bunun insanlara hakaret olduğu gerekçesiyle 1931 yılında Çin Hükümeti tarafından yasaklandı. Hayvanların insan dilini kullanmaları ve insan gibi davranmalarının hayvanlarla insanların aynı düzeyde olduğu fikrini yaydığı düşünülüyordu.
Özgürlük, adalet gibi kavramları çocuklarla tanıştırmak amacıyla İranlı yazar Samed Behrengi tarafından kaleme alınan Küçük Kara Balık kalıplaşmış düşünceleri sorgulamayı öğütleyen, okuyan herkese ilham veren eserlerden biri. Aslında bir masal olmasına rağmen içerdiği mesajlarla kazanmanın direnmekten geçtiğini vurgulayan kitap, 12 Eylül döneminde ülkemizde de yasaklanmıştı. Küçük Kara Balık bugün hâlâ İran’da yasaklı kitaplar listesinde yer alıyor.